Cù Tuấn dịch từ Reuters.
Việt Nam đang chuẩn bị các quy định mới yêu cầu các công ty truyền thông xã hội gỡ bỏ nội dung mà họ cho là bất hợp pháp trong vòng 24 giờ, ba người có kiến thức trực tiếp về vấn đề này cho biết.
Những sửa đổi theo kế hoạch đối với luật hiện hành sẽ củng cố Việt Nam, thị trường trị giá 1 tỷ đô la của Facebook, trở thành một trong những chế độ nghiêm ngặt nhất trên thế giới đối với các công ty truyền thông xã hội và sẽ củng cố bàn tay của Đảng Cộng sản cầm quyền khi đảng này trấn áp hoạt động “chống nhà nước”.
Những người này cho biết khung thời gian 24 giờ để gỡ bỏ “nội dung và dịch vụ bất hợp pháp” sẽ không có thời gian gia hạn, trong khi các “livestream bất hợp pháp” đang hoạt động phải bị chặn trong vòng ba giờ. Họ nói thêm rằng các công ty không đáp ứng thời hạn có thể khiến nền tảng của họ bị cấm tại Việt Nam.
Các công ty truyền thông xã hội cũng đã được thông báo nội dung gây tổn hại đến an ninh quốc gia phải bị gỡ xuống ngay lập tức, theo hai người dân và một nguồn tin thứ ba.
Hiện tại, các nền tảng mạng xã hội thường có vài ngày để xử lý các yêu cầu từ chính phủ Việt Nam, các nguồn tin cho biết.
Các sửa đổi, chưa được công bố rộng rãi, dự kiến sẽ được Thủ tướng Phạm Minh Chính ký vào tháng tới và có hiệu lực từ tháng 7, năm người cho biết.
Các nguồn tin đã nói chuyện với Reuters từ chối nêu tên do tính nhạy cảm của vấn đề. Bộ Truyền thông và Bộ Ngoại giao của Việt Nam đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Đại diện cho Meta Platforms Inc và Alphabet Inc, chủ sở hữu Facebook, sở hữu YouTube và Google, từ chối bình luận. Twitter Inc cho biết họ không có bình luận ngay lập tức.
TikTok, thuộc sở hữu của ByteDance của Trung Quốc, sẽ tiếp tục tuân thủ luật pháp địa phương hiện hành để đảm bảo TikTok vẫn là một không gian an toàn cho sự thể hiện sáng tạo, đại diện Việt Nam Nguyễn Lâm Thanh nói với Reuters, đồng thời cho biết thêm sẽ gỡ bỏ nội dung vi phạm các nguyên tắc của nền tảng này.
Hầu hết các chính phủ không có luật áp đặt việc gỡ nội dung trên các công ty truyền thông xã hội, nhưng động thái của Việt Nam diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàn áp gia tăng ở một số nơi trên thế giới đối với nội dung trực tuyến đã khiến các nhà hoạt động lo ngại.
Chính phủ Indonesia cũng đang chuẩn bị áp đặt khung thời gian 24 giờ tương tự cho các yêu cầu của chính phủ nước này, các nguồn tin nói với Reuters.
Ấn Độ yêu cầu các yêu cầu của chính phủ nước này phải được đáp ứng trong vòng 36 giờ.
THỊ TRƯỜNG CHỦ YẾU
Việt Nam, với dân số 98 triệu người, nằm trong số 10 thị trường hàng đầu của Facebook theo số lượng người dùng với 60-70 triệu người trên nền tảng này, theo dữ liệu của công ty năm 2021.
Quốc gia này tạo ra khoảng 1 tỷ đô la doanh thu hàng năm cho Facebook và có lợi nhuận cao hơn nhiều thị trường châu Âu, theo các nguồn thạo tin.
YouTube có 60 triệu người dùng tại Việt Nam và TikTok có 20 triệu, theo ước tính của chính phủ năm 2021. Twitter không phổ biến khi hầu hết người Việt Nam xem nó như một diễn đàn tiếng Anh.
Nhưng thị trường này đặt ra những khó khăn về đạo đức. Đảng Cộng sản Việt Nam ít chấp nhận những lời chỉ trích và các tòa án Việt Nam đã tuyên các án tù dài hạn đối với những người bất đồng chính kiến và các nhà hoạt động vì những bài đăng chỉ trích chính phủ trên Facebook và YouTube.
Các nỗ lực của chính phủ Việt Nam nhằm kiểm soát nội dung trực tuyến mới càng ngày càng tăng. Một luật an ninh mạng được đưa ra vào năm 2019 đã được bổ sung với các hướng dẫn quốc gia về hành vi trên mạng xã hội vào tháng 6 năm ngoái.
Vào năm 2020, Facebook đã đồng ý tăng cường kiểm duyệt đáng kể các bài đăng “chống nhà nước” đối với người dùng địa phương sau khi chính quyền Việt Nam làm chậm lưu lượng truy cập vào nền tảng của nó và đe dọa đóng cửa Facebook hoàn toàn, các nguồn tin của công ty trước đó nói với Reuters.
Vào thời điểm đó, Facebook cho biết họ đã miễn cưỡng tuân theo yêu cầu của chính phủ Việt Nam về việc “hạn chế quyền truy cập vào nội dung mà họ cho là bất hợp pháp”.
CỨ THỰC HIỆN
Các thay đổi theo kế hoạch bắt nguồn từ việc chính phủ Việt Nam không hài lòng với tỷ lệ gỡ bỏ hiện tại đối với các yêu cầu của mình, các nguồn tin cho biết.
Theo dữ liệu từ Bộ truyền thông Việt Nam, trong quý đầu tiên của năm 2022, Facebook đã tuân thủ 90% yêu cầu gỡ xuống của chính phủ, Alphabet tuân thủ 93% và TikTok tuân thủ 73%.
Các nguồn tin cho biết ngoài việc xóa nội dung “bất hợp pháp”, chính phủ Việt Nam còn muốn các công ty truyền thông xã hội thay đổi thuật toán để hạn chế nội dung liên quan đến tài liệu khiêu dâm, cờ bạc và việc bán các loại thuốc và thực phẩm chức năng không được kiểm soát.
Chính phủ Việt Nam cũng muốn gỡ bỏ tài khoản của những người nổi tiếng mà họ tin rằng đang sử dụng ảnh hưởng của họ để bán các sản phẩm không phù hợp, bôi nhọ người khác và quảng bá các hoạt động từ thiện sai trái, họ cho biết.
Các công ty truyền thông xã hội sẽ gặp khó khăn trong việc tuân thủ các yêu cầu gỡ xuống trong 24 giờ, các nguồn tin cho biết thêm.
Các công ty này lưu ý rằng trong khi các hành vi vi phạm rõ ràng các quy tắc của công ty họ như mô tả bạo lực cực đoan có thể được xử lý rất nhanh chóng, các yêu cầu khác mất nhiều thời gian hơn để đánh giá, và rất khó để có thể tìm kiếm nhân viên có năng lực này.