Battle of Grunwald by Jan Matejko (1878)
Jason Ho
Trong thời Trung Cổ, Vương quốc Ba Lan và Đại Công Quốc Lithuania có chung một kẻ thù chính — đó là Hội Hiệp sĩ Teuton. Một trong những trận đánh quan trọng nhất giữa hai lực lượng diễn ra vào ngày 15 tháng 7 năm 1410.
Vào buổi sáng, hai đội quân dàn đội hình đối diện nhau trên môt cánh đồng. Một bên được dẫn dắt bởi Đại Pháp Quan của Hội Hiệp sĩ Teuton là Urlich von Jungingen. Phía bên kia chiến tuyến là liên quân giữa Vương quốc Ba Lan và Công Quốc Lithuania được dẫn dắt bởi Vua Władysław Jagiełło và em trai ông Vytautas. Trận đánh diễn ra chỉ trong vài giờ, nhưng thiệt hại vô số nhân mạng. Tới cuối ngày, trên cánh đồng đã tràn ngập xác chết. Khi so sánh tổn thất giữa hai bên, nhiều sử gia cho rằng Hội Hiệp sĩ Teuton mất khoảng 200 tới 400 hiệp sĩ và 8000 lính bộ binh, trong khi phía liên quân mất khoảng 4000 tới 5000 lính.
TRẬN ĐÁNH KINH KHỦNG NHẤT KHU VỰC
Trận đánh còn được biết tới với tên gọi Trận Tannenberg lần thứ nhứt hay Trận Žalgiris. Chiến trường là phần lãnh thổ của Hội Hiệp sĩ Teuton, ở cánh đồng giữa 3 thị trấn: Stębark (Tannenberg), Łodwigowo (Ludwikowice, Lidwigsdorf), và Grunwald.
Đó là kết quả sau nhiều năm xảy ra xung đột giữa các bên. Hội Hiệp sĩ Teuton tới vương quốc Phổ vào năm 1230. Họ chinh phục nhiều vùng lãnh thổ của Phổ, trong đó có lãnh thổ của Vương quốc Ba Lan và Đại Công Quốc Lithuania. Cuộc chiến với Hội Hiệp sĩ Teuton bắt đầu từ năm 1409 với cuộc nổi dậy ở vùng Samogitia thuộc sở hữu của Hội Hiệp sĩ Teuton, khởi đầu bởi lực lượng của Vytautas.
Khi cuộc xung đột nổ ra, Jungingen yêu cầu Vua Ba Lan đứng ngoài và không hỗ trợ cho Lithuania. Jagiełło từ chối, nên Đại Pháp Quan quyết định tấn công Ba Lan. Hội Hiệp sĩ Teuton thiêu rụi lâu đài Dobrzyń nad Wisłą và chiếm đóng thành Bobrowniki và một vài thị trấn nữa. Nỗ lực đàm phán với Hội Hiệp sĩ thất bại, vì vậy cả hai bên đều chuẩn bị cho trận chiến.
Liên quân Ba Lan — Lithuania chuẩn bị chiến lược sẵn sàng vào cuối năm 1409. Vua Ba Lan và Đại Công Tước xứ Lithuania quyết định tấn công lâu đài tổng hành dinh của Hội Hiệp sĩ Teuton — Marienburg (Malbork). Tuy nhiên, các bước hành động của Hội Hiệp sĩ Teuton cuối cùng đã chuyển trận chiến sang chiến trường gần Grunwald.
Trận đánh bắt đầu từ một sự cố về ngoại giao. Theo Jan Długosz, thị thần của Hồng Y Cracow đã viết về trận đánh này 60 năm sau rằng: “Mikolaj, phó tể tướng của Vương quốc Ba Lan, sau khi nhận được lệnh của hoàng gia, đi tới các đội tiếp tế, và cùng nhà vua đội mũ sắt và hành quân ra trận. Đột nhiên, hai sứ giả đòi diện kiến, dẫn đầu dưới sự bảo vệ của các hiệp sĩ Ba Lan để đàm phán tránh một cuộc xâm lược. Một trong số họ, được Hoàng đế La Mã gởi tới, có một huy hiệu hình con đại bàng đen trên nền vàng, và người kia, được Công tước Szczecin gởi tới, có một con ưng sư đỏ trên nền trắng. Họ tiến ra khỏi đội quân của kẻ thù đang vây quanh, mang theo những thanh gươm không tra vào vỏ trong tay, yêu cầu được gặp nhà vua. Đại Pháp Quan Ulrich nước Phổ đã gởi chúng cho Vua Władysław, đồng thời đưa ra thêm một mệnh lệnh kiêu ngạo để kích động nhà vua, khiến ông tức tốc tập trung hàng ngũ và lao vào trận chiến”.
Không thể nào tính được số chiến binh tham gia trận đánh ở cả hai bên. Tuy nhiên, nhiều sử gia đưa ý kiến rằng có thể lên tới 2 vạn 1000 người bên phía Hội Hiệp sĩ Teuton và khoảng 2 vạn 9000 người bên phía liên quân Ba Lan-Lithuania. Đại Pháp Quan của Hội Hiệp sĩ Teuton thiệt mạng trong trận đánh và được chôn cất tại Lâu Đài Marienburg. Trận đánh trở thành một trong số những trận chiến quan trọng nhất ở khu vực này.
SỨC MẠNH CỦA TUYÊN TRUYỀN
Trận Grunwald là một trong những ý tưởng nghệ thuật phổ biến nhất lịch sử Ba Lan. Nó trở thành biểu tượng cho lòng dũng cảm và khúc khải hoàn của người Ba Lan. Sau trận đánh, đội quân tiến tới dưới chân Lâu đài Marienburg. Cuộc bao vây Marienburg diễn ra từ ngày 25 tháng 7 tới ngày 19 tháng 9 năm 1410, và chỉ kết thúc khi lực lượng liên quân Ba Lan-Lithuania tổn thất quá nhiều. Giờ đây, Lâu đài Marienburg là lâu đài bằng gạch thời Trung Cổ lớn nhất thế giới và là Di Sản được UNESCO công nhận.
SỨC MẠNH CỦA HUYỀN THOẠI
Mỗi năm, người dân Ba Lan đều tổ chức tái diễn lại trận đánh gần Grunwald này. Đây là sự kiện lớn nhất có liên quan tới lịch sử Ba Lan trong suốt mùa hè. Một sự kiện tương tự như vậy được tổ chức gần Marienburg vài ngày sau. Đôi khi Đại Pháp Quan của Hội Hiệp sĩ Teuton ở Vienna, Áo, được mời làm khách mời chính cho sự kiện.
Một viện bảo tàng tưởng niệm trận đánh được mở ra ở chiến trường cũ và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm kiếm mộ của các chiến binh. Một ngôi mộ đã được phát hiện gần một nhà nguyện nằm trên cánh đồng. Tuy nhiên, nhiều bí mật của trận chiến vẫn đang chờ được khai quật.
Nguồn tham khảo
Nghiên Cứu Lịch Sử 