Nghiên Cứu Lịch Sử

Cù Tuấn dịch từ The Economist.

Tuy nhiên, Kim Jong Un đã không chấp nhận các đề nghị giúp đỡ.

Chỉ hơn một tuần sau khi Triều Tiên ghi nhận ca nhiễm Covid-19 đầu tiên, vào ngày 8 tháng 5, số ca chính thức đã tăng lên 168 ca nhiễm và một ca tử vong. Đó sẽ là một thành tích đáng tin cậy trong việc ngăn chặn nếu chính phủ Triều Tiên không báo cáo thêm rằng có gần 1,5 triệu trường hợp “sốt”, là nguyên nhân dẫn đến 56 trường hợp tử vong khác. Với tốc độ lây lan nhanh chóng, hầu như có thể chắc chắn rằng Triều Tiên đang có một đợt bùng phát của biến thể Omicron có khả năng lây nhiễm cao.

Một giả thuyết cho hệ thống báo cáo các ca nhiễm với hai cấp độ là các nhà chức trách đang sử dụng “sốt” như một mưu đồ để che giấu mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng Covid. Nhưng lý do có nhiều khả năng xảy ra và đáng lo ngại hơn là Triều Tiên đang sử dụng nhiệt độ cơ thể làm thước đo vì quốc gia này thiếu cơ sở hạ tầng xét nghiệm cần thiết để xác nhận các chẩn đoán người nhiễm Covid.

Trong hơn hai năm, Triều Tiên đã đóng cửa với thế giới và hy vọng rằng đại dịch Covid-19 sẽ tự biến mất. Nước này đã phong tỏa các biên giới vốn đã chặt chẽ của mình vào đầu tháng 1 năm 2020. Nó gần như ngừng giao thương với Trung Quốc, bao gồm cả đường dây cung cấp sản phẩm y tế quan trọng. Tuy nhiên, thay vì sử dụng thời gian đó để tiêm vắc xin cho người dân của mình hoặc xây dựng năng lực chăm sóc sức khỏe cho một đợt bùng phát sẽ xảy ra, chính quyền nước này ngồi im không làm gì.

Tệ hơn nữa, Triều Tiên đã liên tục từ chối các đề nghị tặng vắc xin từ nước ngoài; không ai trong số dân Triều Tiên được biết là đã được chủng ngừa. Việc ngừng hoạt động thương mại càng khiến người dân Triều Tiên vốn đã khốn khổ trở nên quẫn bách. Nạn đói hoành hành khắp nơi. Việc thiếu các xét nghiệm và lịch sử không minh bạch của chế độ khiến các con số báo cáo của Triền Tiên rất khó tin cậy, vì vậy sẽ rất khó để mô tả mức độ tồi tệ của đợt bùng phát lần này. Nhưng con số ca nhiễm bệnh chính xác có thể sẽ khá cao.

Vào ngày 13 tháng 5, Yoon Suk-yeol, tổng thống Hàn Quốc, đã đề nghị tặng vắc xin và các vật tư y tế khác cho Triều Tiên. Trong một bài phát biểu về ngân sách vài ngày sau đó, ông nhắc lại rằng đất nước của ông “sẽ dành bất kỳ hỗ trợ cần thiết nào” để giúp đỡ nước láng giềng. Nhưng miền Bắc cho đến nay đã tỏ ra thờ ơ. Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết họ không nhận được phản hồi nào sau khi đã gửi một bản fax đề nghị trợ giúp. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết họ đã liên lạc với các nhà chức trách Triều Tiên, nhưng vẫn chưa nhận được báo cáo chính thức về bùng phát dịch lần này.

Đối với Kim Jong Un, nhà độc tài của Triều Tiên, việc quay xe và nhận vắc xin từ miền Nam trao tặng là việc rất khó khăn về mặt chính trị. Tuyên bố về tính chính danh của ông Kim bắt nguồn từ huyền thoại cơ bản của Triều Tiên rằng gia đình ông là người bảo vệ duy nhất cho người dân Triều Tiên khỏi ách độc tài của Mỹ và bè lũ tay sai. Nhận viện trợ trực tiếp từ kẻ thù của Triều Tiên sẽ phá tan huyền thoại về tính chính danh đó.

Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy ông Kim có thể sẵn sàng chấp nhận sự giúp đỡ từ Trung Quốc. Các phương tiện truyền thông Hàn Quốc đã đưa tin rằng Triều Tiên muốn bắt đầu các cuộc đàm phán với quốc gia bảo trợ của mình. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này “sẵn sàng dốc hết sức lực” để giúp Triều Tiên ngăn chặn virus. Kyunghyang Shinmun, một tờ báo của Hàn Quốc, báo cáo rằng Triều Tiên đã điều động ba máy bay để đi lấy nguồn cung cấp y tế từ Trung Quốc.

Trong khi đó, Triều Tiên tuyên bố đã huy động 1,3 triệu người để thiết lập các “chốt phòng chống dịch”. Quân đội đã được triển khai để ổn định nguồn cung cấp thuốc cho thủ đô Bình Nhưỡng và thực thi các biện pháp kiểm dịch. Ông Kim cũng nhanh chóng tìm ra vật tế thần cho sự lây lan của virus khi nói rằng các bộ máy và nhân viên chăm sóc sức khỏe “đã không xắn tay áo vào làm việc” và không phân phát thuốc kịp thời.

Nhà nước Triều Tiên cũng đang đưa ra hướng dẫn để người dân có thể tự điều trị. Rodong Sinmun, một tờ báo đảng, đã tư vấn một loạt các phương pháp điều trị tự làm, bao gồm ibuprofen, thuốc giảm đau dùng để hạ sốt, cheongsimhwan, một loại thuốc thảo dược truyền thống của Hàn Quốc và súc miệng bằng nước muối, dùng như một chất khử trùng. Tờ báo này cũng khuyến nghị một chế độ ăn uống nhiều trái cây tươi, rau quả và protein như thịt và tôm.

Mặc dù một chế độ ăn uống đa dạng và bổ dưỡng là lời khuyên hữu ích trong hầu hết các trường hợp, dù có hay không nhiễm bệnh, nhưng chế độ ăn uống này sẽ ít hữu ích hơn ở một quốc gia nơi nhiều người dân đang phải vật lộn để có được lượng calo tối thiểu hàng ngày của họ. Tình trạng thiếu lương thực kéo dài đã trở nên trầm trọng hơn do giá các mặt hàng chủ lực như ngô và gạo tăng cao, và hạn hán đang diễn ra có nguy cơ kéo dài tình trạng khan hiếm hàng hóa. Điều này khiến chế độ lâm vào tình trạng tiến thoái lưỡng nan. Mặc dù ông Kim đã ra lệnh cho Triều Tiên “đóng cửa triệt để”, nhưng việc buộc mọi người ngừng làm việc có thể gây ra rủi ro cho vụ thu hoạch lúa sắp tới, có khả năng dẫn đến nhiều ca tử vong do suy dinh dưỡng hơn. Kể từ ngày 16 tháng 5, từ bên kia biên giới với Hàn Quốc vẫn có thể nhìn thấy nông dân Triều Tiên đang chăm sóc ruộng lúa của họ .