Long Phan
Norodom Sihanouk, cựu Quốc vương của Vương quốc Campuchia, là một người bạn lâu đời của nhân dân Trung Quốc. Trong nhiều năm, ông cam kết thúc đẩy tình hữu nghị giữa hai nước. Ông đã có một số chuyến thăm chính thức và thiện chí tới Trung Quốc và dành những năm cuối cùng của mình ở Bắc Kinh. Sihanouk đã viết các bài hát ca ngợi tình hữu nghị Trung Quốc-Campuchia, chẳng hạn như “Nỗi nhớ Trung Quốc”, “Trung Quốc Nhân dân muôn năm! Chủ tịch Mao Trạch Đông muôn năm!” và “Ôi Trung Quốc, Tổ quốc thứ hai thân yêu của tôi!”, đồng thời để lại nhiều câu chuyện cảm động về tình hữu nghị sâu sắc giữa hai nước.
Tháng 9/1965, với tư cách là Quốc trưởng Campuchia, Hoàng thân Norodom Sihanouk và phu nhân đã tham dự lễ kỷ niệm Quốc khánh Trung Quốc và thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc. Họ đã có chuyến công du Trung Quốc cùng với Thủ tướng Chu Ân Lai và Phó Thủ tướng Trần Nghị. Ấn tượng với phong cảnh đẹp như tranh vẽ và lòng hiếu khách nồng hậu, Sihanouk đã viết bài hát “Nỗi nhớ Trung Quốc”: “Bạn là một quốc gia rộng lớn, không ích kỷ cũng không kiêu ngạo; bạn đối xử với các nước một cách thân thiện và bình đẳng; bạn bảo vệ tự do, độc lập và quyền bình đẳng của người dân các nước và bảo vệ hòa bình của nhân loại. ” Trong một cuộc phỏng vấn bằng văn bản với Tân Hoa Xã, ông nói rằng bài hát này sẽ thể hiện tốt nhất cảm xúc chân thành của ông và của người dân Campuchia.
Vào ngày 18/3/1970, trong chuyến thăm của Sihanouk tới Pháp và Liên Xô, Thủ tướng Campuchia Lon Nol đã tổ chức một cuộc đảo chính với Mỹ sau hậu trường. Khi biết tin, Sihanouk đã vô cùng đau khổ và bật khóc trên máy bay đến Trung Quốc. Đó là một đêm không ngủ ở Trung Nam Hải, Bắc Kinh. Ngay sau khi nhận được báo cáo về cuộc đảo chính, Thủ tướng Chu đã lập tức đến gặp Mao Chủ tịch. Cả hai đã có một cuộc thảo luận qua đêm. Sáng 19/3, các nhà lãnh đạo Trung Quốc như Chu Ân Lai, Diệp Kiếm Anh, Lý Tiên Niệm đã ra sân bay đón Sihanouk. Sihanouk đã có một chuyến bay đầy lo lắng, không biết chính phủ Trung Quốc sẽ đối xử với mình như thế nào. Nhưng những lo lắng của ông đã bị cuốn trôi ngay khi ông xuống máy bay khi Thủ tướng Chu bước tới và trao cho ông một cái bắt tay và một cái ôm nồng nhiệt. Thủ tướng Chu trấn an ông và nói rằng chuyến thăm của ông được hoan nghênh nhiệt liệt nhất, và ông vẫn là Nguyên thủ quốc gia Campuchia và Trung Quốc sẽ mãi mãi công nhận ông chứ không ai khác. Trong hồi ký của mình, Sihanouk viết rằng sự hiện diện của Thủ tướng Chu và tất cả các lãnh đạo cấp cao của chính phủ Trung Quốc tại sân bay đã xua tan đám mây đen lờ mờ về số phận của ông.
Trong cuộc nói chuyện với Thủ tướng Chu, Sihanouk đã nói rõ sự miễn cưỡng của mình khi phải sống lưu vong và quyết tâm đánh Mỹ và cứu đất nước khỏi Lon Nol, người mà ông gọi là kẻ phản bội vì tìm kiếm sự hỗ trợ từ Mỹ và phản bội Campuchia. Trung Quốc đã dành cho Sihanouk sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn khi ông thành lập Mặt trận Thống nhất Quốc gia Kampuchea và Chính phủ Hoàng gia Liên minh Quốc gia Kampuchea tại Bắc Kinh. Trung Quốc cũng tạo điều kiện cho việc triệu tập hội nghị thượng đỉnh bốn bên tại Quảng Châu cho các nhà lãnh đạo cao nhất của ba nước Đông Dương là Việt Nam, Lào và Campuchia. Để bày tỏ lòng biết ơn đối với sự hỗ trợ của Trung Quốc trong thời kỳ khó khăn, Sihanouk đã viết một bài hát khác có tên “Trung Quốc Nhân dân muôn năm! Chủ tịch Mao Trạch Đông muôn năm !.”
Khi Sihanouk đến Bắc Kinh, các phương tiện truyền thông phương Tây đã loan tin rằng Trung Quốc quản thúc ông tại gia như một người bị giam cầm. Những người Pháp của Sihanouk đã bay đến Bắc Kinh để xem chuyện gì đã xảy ra. Ông đã cho họ xem video về các chuyến đi của mình quanh Trung Quốc và cách ông được các quan chức cấp cao địa phương cũng như công chúng chào đón và đón tiếp nồng nhiệt. Bạn bè của ông cảm động trước sự hiếu khách của Trung Quốc và phàn nàn về truyền thông phương Tây.
Ngày 17/4/1975, chế độ của Lon Nol bị đánh bại và Phnom Penh, thủ đô của Campuchia, được giải phóng. Vào tháng 8, Sihanouk dự định về nước. Ông yêu cầu các quan chức phụ trách nghi thức của Bộ Ngoại giao thông báo cho Chủ tịch Mao và Thủ tướng Chu và bày tỏ nguyện vọng được trực tiếp chia tay hai nhà lãnh đạo. Chủ tịch Mao và Thủ tướng Chu, mặc dù tuổi cao và sức khỏe kém, nhưng đã đồng ý với yêu cầu này. Sihanouk cảm ơn Trung Quốc đã dành cho họ sự hỗ trợ đáng kể, hào phóng và vô điều kiện dưới nhiều hình thức khác nhau đã giúp họ giành được chiến thắng lịch sử. Ông nói rằng ông tin chắc rằng Trung Quốc sẽ vẫn là nước ủng hộ số 1 của Campuchia trong tương lai. Để bày tỏ lòng biết ơn của mình, anh ấy đã viết bài hát thứ ba “Ôi Trung Quốc, Tổ quốc thứ hai thân yêu của tôi!.” Trong bài hát này, ông viết: Ôi! Trung Quốc vĩ đại và vinh quang! Tôi xin gửi đến bạn sự tôn kính của lòng sùng kính chân thành của tôi; Tôi coi bạn như quê hương thứ hai của tôi! “
Link: https://www.globaltimes.cn/page/202106/1226273.shtml
Phụ lục : Trung Quốc và Sihanouk, một liên minh đặc biệt và lâu đời
Mao Trạch Đông, Sihanouk, Chu Ân Lai tại quảng trường Thiên An Môn, tháng 5/1970.
Ngay sau khi có thông báo về việc Norodom Sihanouk từ trần năm 2012, Bắc Kinh đã chính thức lên tiếng chia buồn: Trung Quốc đã mất một người bạn lớn. Phó chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng tuyên bố là ông bị sốc và buồn khi biết tin cựu vương Sihanouk từ trần.
Từ năm 1994, ông thường xuyên sang Bắc Kinh để chữa trị ung thư tiền liệt tuyến. Sau khi thoái vị, năm 2004, Norodom Sihanouk sống những năm tháng nghỉ hưu chủ yếu tại Bắc Kinh, và ông vẫn lên tiếng chỉ trích, tỏ thái độ bất bình đối với những tệ nạn chính trị, xã hội tại Campuchia như lạm dụng chức quyền, con ông cháu cha, tham nhũng, khinh thường người dân, khai thác cướp phá tài nguyên. Trước đây, Norodom Sihanouk còn có quan hệ thân thiết với Triều Tiên của Kim Nhật Thành. Thế nhưng, sau này, ông không thiết tha với khu nhà 40 phòng ở Bình Nhưỡng và chuyển sang sống trong khu dinh thự mà thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai cấp cho ông từ những năm 1970.
Norodom Sihanouk không chỉ ngưỡng mộ Trung Quốc, mà còn coi đây là một đồng minh nặng ký trong bối cảnh xung đột Đông Dương và Chiến tranh Lạnh. Năm 1971, ông giải thích: Tôi đã luôn luôn coi đất nước Trung Hoa như là tổ quốc thứ hai của tôi. Chỉ có Trung Quốc ủng hộ chúng tôi, chúng tôi những người Khmer kháng chiến, còn Liên Xô thì không muốn. Mao Trạch Đông từng phát biểu: Một số người nói rằng những người cộng sản không ưa thích các ông hoàng. Thế nhưng, chúng tôi, những người cộng sản Trung Quốc, chúng tôi lại quý mến và đánh giá cao một ông hoàng như Norodom Sihanouk, ông luôn luôn rất gần gũi người dân và người dân rất tận tụy, trung thành với ông.
Sau cuộc gặp với thủ tướng Chu Ân Lai ở Hội nghị Bandung, Indonesia, năm 1955, Norodom Sihanouk đã có quan hệ hữu hảo với nhiều lãnh đạo cao cấp của đảng Cộng sản Trung Quốc, kể cả Mao Trạch Đông. Đầu năm 1970, Norodom Sihanouk sang Bắc Kinh sống tỵ nạn chính trị, sau khi bị tướng Lon Nol, với sự ủng hộ của Mỹ, tiến hành đảo chính. Cũng chính từ thủ đô Trung Quốc, ông được biết là lực lượng Khmer đỏ mà ông đã từng liên kết trong những năm 1970 và sau này trở thành kẻ thù của ông, lên nắm quyền tại Phnom Penh vào tháng 4/1975.
Là người bảo trợ, Trung Quốc buộc Khmer đỏ chấp nhận để cho Norodom Sihanouk hồi hương và thúc ép ông phải hợp tác. Nhờ có sự can thiệp của Mao Trạch Đông và Chu Ân Lai mà Sihanouk đã sống sót được trong thảm họa diệt chủng ở Campuchia. Tuy vậy, những kẻ được Trung Quốc đỡ đầu đã biến Sihanouk thành một tù nhân sống cô đơn trong cung đài của mình ở thủ đô Phnom Penh hoang tàn, vắng bóng người do chính sách diệt chủng. Sihanouk thoát chết nhưng 5 trong số 14 người con của ông đã bị giết hại.
Sihanouk rơi vào tình cảnh tuyệt vọng, mất hoàn toàn vai trò chính trị sau khi Chu Ân Lai, rồi Mao Trạch Đông qua đời, trong lúc Trung Quốc đang bận tâm với bè lũ bốn tên. Thế nhưng, cũng chính Trung Quốc lại giúp ông thoát ra được khỏi Phnom Penh, khi quân đội Việt Nam tiến đánh Campuchia và lật đổ chế độ diệt chủng Khmer đỏ vào năm 1979.
Ba năm sau, năm 1982, dưới sự giám sát của Trung Quốc, Sihanouk đang sống lưu vong, đã chấp nhận hợp tác với Khmer đỏ, đứng ra làm chủ tịch Chính phủ Liên minh Dân chủ Campuchia để chống lại Việt Nam. Năm 1991, hiệp đình về Campuchia được ký kết tại Paris và Sihanouk trở về nước. Sau cuộc bầu cử dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc, năm 1993, Norodom Sihanouk được đưa trở lại ngôi vua vào lúc Campuchia vẫn phải đối mặt với những hậu quả của cuộc nội chiến và diệt chủng. Nền hòa bình thực sự của Campuchia được tái lập vào năm 1998, sau cái chết của lãnh đạo Khmer đỏ Pol Pot.
Link bài hát Hoài niệm về Trung Quốc của Sihanouk hát về Trung Quốc
Nghiên Cứu Lịch Sử 