Nghiên Cứu Lịch Sử

Một drone được đơn vị Aerorozvidka lắp ráp. Ảnh của chính đơn vị Aerorozvidka.

Cù Tuấn dịch từ The Guardian.

Một tuần sau khi xâm lược Ukraina, Nga đã đưa một đoàn xe cơ giới dài 40 dặm tiến hành một cuộc tấn công áp đảo vào Kyiv từ phía bắc.

Nhưng đoàn xe bọc thép và xe tải tiếp tế này đã phải dừng lại trong vài ngày, và cuộc tấn công đã thất bại, một phần đáng kể là do một loạt các cuộc phục kích ban đêm được một đội gồm 30 lính đặc nhiệm Ukraina và những người điều khiển drone trên xe bốn bánh thực hiện, theo lời một chỉ huy người Ukraina.

Những người điều hành drone này được tuyển từ một đơn vị trinh sát trên không tên là Aerorozvidka. Đơn vị này được hình thành cách đây 8 năm với tư cách là một nhóm các chuyên gia CNTT tình nguyện và những người có sở thích thiết kế drone của riêng họ và đã phát triển thành một yếu tố thiết yếu trong cuộc kháng chiến David-chống-Goliath thành công của Ukraina.

Tuy nhiên, trong khi những quốc gia phương Tây ủng hộ Ukraina đã cung cấp hàng nghìn tên lửa chống tăng, phòng không và các thiết bị quân sự khác, Aerorozvidka đã buộc phải sử dụng đến việc huy động vốn cộng đồng và mạng lưới liên hệ cá nhân để tiếp tục hoạt động, bằng cách mua các thành phần như modem tiên tiến và camera ảnh nhiệt, vì phải đối mặt với các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, mà cấm việc gửi chúng đến Ukraina.

Chỉ huy của đơn vị, Trung tá Yaroslav Honchar, đã kể về trận phục kích gần thị trấn Ivankiv đã giúp ngăn chặn cuộc tấn công quy mô lớn nhưng chậm chạp của quân Nga. Ông cho biết các chiến binh này của Ukraina trên xe bốn bánh đã có thể tiếp cận đoàn xe của quân Nga đang tiến vào ban đêm bằng cách đi xuyên qua khu rừng ở hai bên con đường dẫn về phía nam tới Kyiv từ hướng Chernobyl.

Các binh sĩ Ukraina được trang bị kính nhìn đêm, súng trường bắn tỉa, mìn kích nổ từ xa, drone được trang bị camera ảnh nhiệt và những loại drone khác có khả năng thả bom nhỏ 1,5kg.

“Đơn vị nhỏ này trong đêm đã phá hủy hai hoặc ba xe ở đầu đoàn xe này, sau đó đoàn xe đã bị kẹt cứng. Họ ở đó thêm hai đêm, và [phá hủy] nhiều phương tiện, ”Honchar nói.

Ông tuyên bố, người Nga đã tách đoàn xe thành các đơn vị nhỏ hơn để cố gắng tiến về thủ đô Ukraina, nhưng chính đội xung kích này đã tấn công vào kho tiếp liệu của đoàn xe, làm tê liệt khả năng tiến quân của người Nga.

“Đoàn quân đầu tiên của quân Nga bị kẹt lại mà không có sưởi ấm, không có dầu, không có bom và không có khí đốt. Và mọi việc ngăn chặn đoàn xe này đã do 30 người thực hiện, ”Honchar nói.

Đơn vị Aerorozvidka cũng tuyên bố đã giúp đánh bại một cuộc tấn công bằng đường không của Nga vào sân bay Hostomel, ngay phía tây bắc của Kyiv, trong ngày đầu tiên của cuộc chiến, bằng cách sử dụng drone để xác định vị trí, nhắm mục tiêu và tiêu diệt khoảng 200 lính dù Nga được giấu ở một đầu của sân bay này.

“Việc này đã góp phần chính vào việc Nga không thể sử dụng sân bay này để phát triển tấn công sau đó,” Trung tá Taras, một trong những phụ tá của Honchar cho biết.

Không phải tất cả các chi tiết của những tuyên bố này đều có thể được xác minh một cách độc lập, nhưng các quan chức quốc phòng Mỹ nói rằng các cuộc tấn công của Ukraina đã góp phần làm cho đoàn xe thiết giáp xung quanh Ivankiv bị chặn đứng. Số lượng lớn các cảnh quay chiến đấu trên không do người Ukraina công bố đã nhấn mạnh tầm quan trọng của drone đối với khả năng kháng cự của họ.

Đơn vị này được thành lập từ những thanh niên Ukraina có trình độ đại học, từng tham gia cuộc nổi dậy Maidan năm 2014 và tình nguyện sử dụng các kỹ năng kỹ thuật của họ trong cuộc kháng chiến chống lại cuộc xâm lược đầu tiên của Nga ở Crimea và vùng Donbas. Người sáng lập đơn vị, Volodymyr Kochetkov-Sukach, là một chủ ngân hàng đầu tư, mà đã bị giết khi đang hành động vào năm 2015 ở Donbas – như một lời nhắc nhở về những rủi ro cao liên quan đến đơn vị này. Người Nga có thể tìm ra chữ ký điện tử của drone và nhanh chóng tấn công nó bằng súng cối, vì vậy các đội Aerorozvidka phải dùng chiến thuật tấn công và sau đó chạy trốn.

Honchar là một cựu quân nhân đã trở thành cố vấn tiếp thị CNTT, người đã tái nhập ngũ sau cuộc xâm lược đầu tiên của Nga. Taras, người được yêu cầu giấu họ của mình, là một cố vấn quản lý, người chuyên gây quỹ cho đơn vị và chỉ tham gia toàn thời gian với tư cách là một chiến binh vào tháng 2 năm 2022.

Trong những ngày đầu thành lập, đơn vị này sử dụng drone giám sát thương mại, nhưng đội ngũ kỹ sư, nhà thiết kế phần mềm và những người đam mê drone sau đó đã phát triển thiết kế drone của riêng họ.

Họ đã chế tạo một loạt drone giám sát, cũng như các máy 8 cánh quạt lớn 1,5 mét có khả năng thả bom và lựu đạn chống tăng có tên lửa, và tạo ra một hệ thống có tên là Delta, một mạng lưới các cảm biến dọc theo tiền tuyến được đưa vào bản đồ kỹ thuật số để chỉ huy có thể nhìn thấy chuyển động của kẻ thù khi chúng di động. Delta hiện sử dụng hệ thống vệ tinh Starlink, do Elon Musk cung cấp, để cung cấp dữ liệu trực tiếp cho các đơn vị pháo binh Ukraina, cho phép họ tấn công các mục tiêu của Nga.

Vào năm 2019 Đơn vị này đã bị Bộ trưởng Quốc phòng khi đó giải tán, nhưng nó đã được tái lập nhanh chóng vào tháng 10 năm ngoái khi mối đe dọa xâm lược của Nga trở nên rõ ràng.

Khả năng duy trì tầm nhìn từ trên không về các chuyển động của quân Nga là yếu tố quyết định sự thành công của các chiến thuật kiểu du kích của Ukraina. Nhưng những nỗ lực của Aerorozvidka để mở rộng và thay thế các thiết bị bị mất, đã bị cản trở do thiếu nguồn cung cấp drone và các bộ phận của nó. Những nỗ lực có được chúng thông qua việc mua sắm của Bộ quốc phòng Ukraina có rất ít kết quả, một phần vì chúng mới được bổ sung cho các lực lượng vũ trang và vẫn còn được coi là thiết bị xa lạ.

Hơn nữa, một số modem và camera chụp ảnh nhiệt tiên tiến được sản xuất tại Mỹ và Canada phải chịu sự kiểm soát xuất khẩu, vì vậy họ đã huy động vốn cộng đồng và nhờ một mạng lưới bạn bè và những người ủng hộ toàn cầu tìm mua chúng trên eBay hoặc các trang web khác.

Marina Borozna, một sinh viên kinh tế cùng trường đại học với Taras, đang khám phá các cách mua những gì đơn vị này cần và tìm các tuyến đường để đưa hàng hóa mua được qua biên giới.

“Tôi biết có những người muốn giúp đơn vị này chiến đấu, những người muốn giúp nhiều hơn một chút so với viện trợ nhân đạo,” Borozna nói. “Nếu bạn muốn giải quyết nguyên nhân gốc rễ của nỗi đau khổ chiến tranh, bạn phải đánh bại cuộc xâm lược của Nga. Aerorozvidka đã tạo ra sự khác biệt rất lớn và họ cần sự hỗ trợ của chúng tôi”.

Đối tác của cô, Klaus Hentrich, một nhà sinh học phân tử ở Cambridge, cũng đang giúp đỡ nỗ lực mua hàng hóa cho đơn vị này, với kinh nghiệm của anh ta khi từng là lính nghĩa vụ trong quân đội Đức.

“Bản thân tôi cũng đang ở trong một đơn vị trinh sát pháo binh, vì vậy tôi ngay lập tức nhận ra tác động quá lớn mà đơn vị Aerorozvidka đã tạo ra. Hentrich nói. “Chúng tôi có thể tạo ra sự khác biệt khi tập hợp những hỗ trợ từ quốc tế, có thể là đóng góp tài chính, giúp mua được các bộ phận kỹ thuật khó tìm hơn hoặc quyên góp các drone dân dụng thông thường.”

Đơn vị này cũng đang tìm cách khắc phục sự gây nhiễu tín hiệu của quân Nga. Việc này là một phần của chiến tranh điện tử đang được tiến hành ở Ukraina song song với bom, đạn pháo và tên lửa. Hiện tại, Aerorozvidka thường đợi quân Nga tắt thiết bị gây nhiễu để khởi động drone của riêng họ, và sau đó sẽ đưa các drone của mình lên không trung cùng một lúc. Sau đó đơn vị này sẽ tập trung hỏa lực tấn công vào các xe tác chiến điện tử của quân Nga.

Honchar mô tả những trận chiến công nghệ này và cách thức chiến đấu của Aerorozvidka là tương lai của cuộc chiến, trong đó các nhóm nhỏ được kết nối với nhau bằng sự tin tưởng lẫn nhau và thông tin liên lạc tiên tiến, và có thể áp đảo đối thủ lớn hơn và được trang bị vũ khí mạnh hơn.

Ông nói: “Chúng tôi giống như một tổ ong. Một con ong không là gì cả, nhưng nếu bạn phải đối mặt với cả ngàn con, chúng có thể đánh bại một đoàn quân lớn. Chúng tôi giống như những con ong, nhưng chúng tôi làm việc vào ban đêm”.