Khi nói về các câu nói liên quan đến bức tường Berlin, người ta thường biết đến lời thách thức: ”Hãy phá đổ bức tường này” (”tear down this wall”) mà tổng thống Mỹ Reagan gửi đến lãnh đạo Liên Xô Gorbachev năm 1987. Đây được coi là một trong những tác động khiến bức tường phải bị phá bỏ 2 năm sau đó.
Nhưng từ những ngày đầu xây dựng bức tường, một vị tổng thống khác của Mỹ, Kennedy, cũng đã có một câu nói không kém phần nổi tiếng ”Ich bin ein Berliner” – ”Tôi là người Berlin”.
Tháng 6 năm 1963, tổng thống Kennedy thăm Tây Berlin, nằm lọt thỏm giữa Cộng hòa Dân chủ Đức thân Liên Xô. Ngày 26 tháng 6 năm 1963, ông có bài diễn văn ở trước Tòa thị sảnh Schöneberg, trước gần 500.000 người.
Bài diễn văn có thể ghi lại như sau (những chỗ ông Kennedy nói tiếng Đức được giữ nguyên):
”Tôi tự hào được đến thành phố này, với tư cách là khách mời của ngài Thị trưởng đáng kính của bạn [thị trưởng Tây Berlin Willy Brandt] , người đã trở thành biểu tượng trên toàn thế giới với tinh thần chiến đấu cho Tây Berlin.
Và tôi tự hào – và tôi tự hào đến thăm Cộng hòa Liên bang cùng với Thủ tướng nổi tiếng của các bạn [thủ tướng Tây Đức Konrad Adenauer], người đã đảm bảo cho nước Đức dân chủ, tự do và tiến bộ, và tôi cũng đến đây với người đồng hương Mỹ của tôi, Tướng Clay [tướng Lucius D. Clay – chỉ huy lực lượng Mỹ ở Tây Berlin], người – người đã ở thành phố này trong những thời khắc khủng hoảng nhất, và sẽ luôn trở lại nếu cần.
Hai ngàn năm trước – Hai ngàn năm trước, câu nói kiêu hãnh nhất là “civis Romanus sum” [tôi là người Roman].
Ngày nay, trong thế giới tự do, câu nói kiêu hãnh nhất là “Ich bin ein Berliner”. [tôi là người Berlin].
Tôi đánh giá cao thông dịch viên của tôi dịch tiếng Đức của tôi.
Có nhiều người trên thế giới thực sự không hiểu, hoặc nói họ không được biết, khác biệt lớn giữa thế giới tự do và thế giới Cộng sản là gì.
”Hãy để họ tới Berlin”
Có một số người nói – Có một số người nói rằng chủ nghĩa cộng sản là con đường của tương lai.
”Hãy để họ tới Berlin”
Và có một số người nói, ở châu Âu và những nơi khác, chúng ta có thể làm việc với những người Cộng sản.
”Hãy để họ tới Berlin”
Và thậm chí có một số người nói rằng đúng là chủ nghĩa cộng sản là một hệ thống xấu xa, nhưng nó cho phép chúng ta đạt được tiến bộ kinh tế.
”Lass ‘sie nach Berlin kommen” (hãy để họ tới Berlin)
Tự do còn nhiều khó khăn và dân chủ không phải hoàn hảo. Nhưng chúng ta chưa bao giờ phải dựng một bức tường để giữ người của chúng ta ở lại – để ngăn họ rời bỏ chúng ta.
Tôi muốn nói, thay mặt cho những người đồng hương của tôi sống cách xa bên kia bờ Đại Tây Dương, nơi cách xa bạn rất nhiều, rằng họ có thể tự hào lớn nhất, rằng họ có thể chia sẻ với bạn, thậm chí từ xa , những gì của 18 năm qua.
Tôi biết không có thị trấn, không thành phố nào, đã bị bao vây trong 18 năm vẫn sống với sức sống và sức mạnh, và hy vọng, và quyết tâm như thành phố Tây Berlin.
Trong khi bức tường là minh chứng rõ ràng và sống động nhất về những thất bại của hệ thống Cộng sản – cho tất cả mọi người thấy – chúng tôi không hài lòng với nó; vì đó là, như Thị trưởng của bạn đã nói, một hành vi phạm tội không chỉ chống lại lịch sử mà còn là hành vi chống lại loài người, chia rẽ gia đình, chia rẽ chồng và vợ và anh chị em, và chia rẽ những người muốn được đoàn tụ với nhau.
Điều gì – Điều gì đúng ở thành phố này là đúng với nước Đức: Thực sự, hòa bình lâu dài ở châu Âu không bao giờ có thể được đảm bảo nếu một phần tư người Đức bị từ chối quyền cơ bản của những người tự do, và đó là lựa chọn tự do . Trong 18 năm hòa bình và thiện chí, thế hệ người Đức này đã giành được quyền tự do, bao gồm quyền đoàn kết gia đình và quốc gia của họ trong hòa bình lâu dài, với thiện chí cho tất cả mọi người.
Bạn sống trong một hòn đảo tự do được bảo vệ, nhưng cuộc sống của bạn là một phần của chúng ta. Vì vậy, hãy để tôi yêu cầu bạn, khi tôi kết thúc diễn văn, hãy đưa mình vượt khỏi những hiểm nguy của ngày hôm nay, đến với những hy vọng của ngày mai, hãy vượt qua sự tự do đơn thuần ở thành phố Berlin, ở nước Đức của các bạn, để vươn tới một sự tự do tiến bộ khắp mọi nơi, vượt qua bức tường này để đến với hòa bình cùng công lý, vượt qua các bạn và chúng tôi để đến với toàn thể nhân loại.
Sự tự do là không thể bị chia cắt, và khi một người còn bị nô lệ, thì toàn thể sẽ không thể tự do. Khi tất cả được tự do, chúng ta nhìn – chúng ta có thể nhìn thẳng đến tương lai khi thành phố này được tái hợp lại thành một và đất nước này cũng như lục địa châu Âu rộng lớn này hòa vào một thế giới hòa bình và đầy hy vọng. Khi ngày đó tới, và nó sẽ tới, những công dân Tây Berlin sẽ cảm thấy mãn nguyện một cách điềm tĩnh, vì họ đã ở tiền tuyến gần 2 thập niên.
Và tất cả – tất cả những con người tự do, cho dù còn sống hay đã khuất, đều là người dân của Berlin.
Và, do đó, với tư cách là một người tự do, tôi tự hào về câu nói:
“Ich bin ein Berliner” (tôi là người Berlin)
—
Long Vũ/ ncls group
Nghiên Cứu Lịch Sử 