Nghiên Cứu Lịch Sử

Blaže Koneski, Chân dung năm 1968.

Sergei Alpha

Ông sinh ra ở Nebregovo (ngày nay là Bắc Macedonia). Gia đình của ông rất ủng hộ người Serbia và được xác định là người Serbia từ thời Ottoman, với truyền thống lâu đời phục vụ trong quân đội Serbia và quân du kích Serbia, đặc biệt người chú bên ngoại là Gligor Sokolović, một trong những chỉ huy tối cao của Phong trào Chetnik người Serbia, đã chiến đấu với Đế chế Ottoman, Bulgaria và Albania trong Cuộc đấu tranh giành độc lập Macedonia.

Ông đã nhận được học bổng của Hoàng gia Serbia để theo học tại trường trung học ở Kragujevac. Sau đó, ông học y khoa tại Đại học Belgrade, và sau đó chuyển sang ngành ngôn ngữ và văn học Serbia. Năm 1941, sau thất bại của Nam Tư trước phe Trục, ông đăng ký vào Khoa Luật của Đại học Sofia, nhưng không tốt nghiệp. Tuy nhiên, vào năm 1945 ở tuổi 23, ông đã trở thành một trong những người đóng góp quan trọng nhất trong việc chuẩn hóa tiếng Macedonia. Ông làm việc tại Nhà hát Quốc gia Macedonia. Năm 1946, ông tham gia giảng dạy tại Khoa Triết học của Đại học Saints Cyril and Methodius của Skopje, nơi ông làm việc cho đến khi nghỉ hưu.

Ông trở thành thành viên của Học viện Khoa học và Nghệ thuật Macedonia năm 1967, và được bầu làm chủ tịch từ năm 1967 đến năm 1975. Koneski cũng là thành viên Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật của Zagreb (Croatia), Belgrade (Serbia), Ljubljana (Slovenia) và Łódź (Ba Lan). Ông còn là tiến sĩ danh dự của Đại học Chicago, Hoa Kỳ và Kraków ở Ba Lan. Ông còn viết thơ và văn xuôi và là một dịch giả xuất sắc của thơ từ Đức, Nga, Slovenia, Serbia và Ba Lan. Blaze Koneski đã giành được một số giải thưởng văn học tại Nam Tư, Bắc Macedonia và Liên Xô.

Blaže Koneski qua đời tại Skopje vào ngày 7 tháng 12 năm 1993. Ông được tổ chức tang lễ cấp nhà nước vì sự nghiệp văn học xuất sắc của mình và vì những đóng góp của ông trong việc mã hóa tiếng Macedonia tiêu chuẩn và là một trong những biên tập viên của Từ điển tiếng Macedonia. Khoa Ngữ văn tại Đại học nơi ông làm việc được đặt theo tên ông.

Tuy nhiên, các nhà ngôn ngữ học Bulgaria như Iliya Talev, trong cuốn Lịch sử ngôn ngữ Macedonia đã cáo buộc Koneski đạo văn Ngữ pháp lịch sử về ngôn ngữ Bulgaria của Kiril Mirchev vì cả hai tác giả đều phân tích cùng một ngữ liệu văn bản. Tại Bulgaria, ông cũng bị buộc tội thao túng sự thật lịch sử cho các mục tiêu chính trị. Cũng có người cho rằng tiêu chuẩn tiếng Macedonia đã được Serbia hóa với sự giúp đỡ của Koneski. Bằng chứng là bước ngoặt trong quá trình Serbia hóa tiếng Macedonia diễn ra vào cuối những năm 1950, trùng với giai đoạn chuẩn bị cho từ điển của Koneski được xuất bản từ năm 1961 đến năm 1966, người ta lập luận rằng nó có khuynh hướng ủng hộ người Serbia nhất quán. Khi ông đến thăm Chicago năm 1969 và nhận danh hiệu từ một trường đại học địa phương, hai trí thức Albania từ Bitola sống ở Istanbul đã gửi thư phản đối đến hiệu trưởng, tuyên bố rằng ngôn ngữ Macedonia đã bị Cộng sản Nam Tư xóa bỏ tiếng Bungari của người Slav địa phương.

Ngày nay, những người theo chủ nghĩa xét lại lịch sử ở Cộng hòa Bắc Macedonia, đã mô tả quá trình hệ thống hóa tiếng Macedonia, mà Koneski là một người đóng góp quan trọng, với tên gọi ‘Serbianization’. Những người theo chủ nghĩa dân tộc cũng cáo buộc Koneski và giới tinh hoa cộng sản đã Serbia hóa ngôn ngữ chuẩn của Macedonia. Venko Markovski, một trong những nhà mã hóa tiêu chuẩn tiếng Macedonia, đã công khai buộc tội Koneski.

 Con tem để vinh danh.