Nghiên Cứu Lịch Sử

Yonan Jeremy Bob, Ilan Eyatar

Trần Quang Nghĩa dịch

Chương 6

VỤ TIẾT LỘ

KHI NỖ LỰC NGOẠI GIAO VỚI Ả Rập Xê-út, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập và những nước khác tiếp tục diễn ra sau hậu trường, dẫn đến những đột phá năm 2019 và 2020 xuất hiện dưới dạng Hiệp định Abraham, Israel tiếp tục thúc đẩy chính quyền Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Mục đích là để tăng cường các lệnh trừng phạt trở lại và đồng thời có thể tự do hơn để theo đuổi chương trình hạt nhân Iran, điều này có nghĩa là truy lùng các quan chức cấp cao như chỉ huy Lực lượng Quds của IRGC, Soleimani và chỉ huy hạt nhân Iran Fakhrizadeh. Động thái chính gắn kết các xu hướng này lại với nhau diễn ra vào ngày 31 tháng 1 năm 2018, với vụ Mossad đánh cắp kho lưu trữ hạt nhân của Iran, mà người Israel hy vọng sẽ thúc đẩy sự thay đổi quyết định trong dư luận đối với Iran. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, sẽ cần rất nhiều sự chuẩn bị và một buổi họp báo hoành tráng của Netanyahu.

Sau khi các kho lưu trữ được báo cáo là đã chuyển từ Tehran đến Azerbaijan và sau đó đến Israel, các nhà phân tích tiếng Ba Tư của Mossad và Tình báo quân sự Israel bắt đầu xem xét hàng chục nghìn tài liệu và sơ đồ thu được từ nhà kho ở Shirobad, trong khi các nhà khoa học hạt nhân được huy động để thấu hiểu được tầm quan trọng của chúng.

Nhưng ngay cả khi các nhà phân tích làm công việc của họ, Netanyahu và Cohen đã đi đến kết luận về bước tiếp theo Israel nên làm gì. Thông thường, một hoạt động như vụ đánh cắp kho lưu trữ hạt nhân, được thực hiện với toàn bộ lực lượng tác chiến đặc biệt của Israel, sẽ vẫn là bí mật quốc gia trong nhiều thập kỷ, để Israel có thể trốn tránh trách nhiệm về vụ đột kích và bảo vệ các nguồn tin và phương pháp đã được sử dụng để thực hiện nó. Thực hành thông thường sẽ là Israel kín đáo chia sẻ kho báu hạt nhân chỉ với các quốc gia thân thiện, đặc biệt là Hoa Kỳ và các nước châu Âu tham gia JCPOA. Nhưng trong trường hợp này, thủ tướng và giám đốc tình báo của ông hiểu rằng họ cần khai thác thông tin được tiết lộ từ vụ trộm không chỉ để thuyết phục thế giới về mức độ gian dối sâu sắc của Iran mà còn để hợp pháp hóa các chiến dịch chiến tranh kinh tế, tâm lý và bí mật của họ chống lại chương trình hạt nhân của nước này. Họ đã quyết định thực hiện một động thái chưa từng có và cấp tiến: họ sẽ công khai vụ trộm và cung cấp một lượng lớn thông tin cho toàn thế giới xem.

“Cách bạn sử dụng thông tin tình báo thậm chí còn quan trọng hơn cả bản thân thông tin tình báo”, Cohen nói vào năm 2021, sau khi nhiệm kỳ của ông với tư cách là giám đốc Mossad kết thúc, giải thích về sự thay đổi so với thông lệ giữ bí mật thông thường. “Điều quan trọng là phải gửi một thông điệp rõ ràng tới người Iran rằng họ đã bị xâm nhập, họ đang bị theo dõi và họ không thể tiếp tục nói dối thế giới.”

Netanyahu, người mà ngay cả những ai chỉ trích ông cũng thừa nhận là một trong những chính trị gia hiểu biết về quan hệ công chúng nhất trên trường quốc tế, đã bắt đầu thành lập một nhóm để chuẩn bị cho những gì mà nhiều người sau này gọi là “vụ tiết lộ”. Ông đã giao thầu công việc cho Eliezer Toledano, thư ký quân sự của thủ tướng, nhân vật ở Israel có ảnh hưởng không kém cố vấn an ninh quốc gia. Vào khoảng ngày 28 tháng 2, một tháng sau vụ trộm, Toledano đã đưa tân binh đầu tiên của mình vào nhóm, người đứng đầu bộ phận ngoại giao công chúng của Netanyahu, Yarden Vatikai.

Là một chuyên gia quan hệ công chúng lão luyện, trước đây từng là người phát ngôn của Cơ quan Do Thái và cố vấn truyền thông cho Bộ trưởng Quốc phòng, Vatikai đã làm việc thường xuyên với Mossad, đóng vai trò như một tiếng nói công khai cho một cơ quan thường không có người phát ngôn chính thức của riêng mình.

“Tôi muốn tiết lộ cho anh một bí mật lớn”, Toledano, người sẽ chỉ huy sư đoàn phía nam của IDF và chỉ huy sư đoàn này trong Chiến tranh Gaza vào tháng 5 năm 2021, nói với Vatikai đang sửng sốt, thông báo cho anh về vụ trộm và kế hoạch khai thác giá trị quan hệ công chúng của Netanyahu. Sau đó, Vatikai được trợ lý của Toledano, Amnon Shefler, tóm tắt đầy đủ. (Shefler sau này tiếp tục chỉ huy chi nhánh truyền thông nước ngoài của IDF.)

“Tôi đã vô cùng sốc”, Vatikai sau đó kể lại với chúng tôi. “Thật là kinh ngạc. Tôi đã làm việc với các chuyên gia trong lĩnh vực tình báo và hoạt động trong nhiều năm. Tôi đã làm nhiều công việc liên quan đến an ninh và các vấn đề ngoại giao, dù là trong văn phòng phát ngôn viên của IDF hoặc tại văn phòng thủ tướng dưới thời Yitzhak Rabin và Shimon Peres. Tôi nghĩ mình đã chứng kiến hết mọi thứ rồi!”

Sau khi Vatikai được báo cáo tóm tắt, Netanyahu đã gọi ông vào cùng với Toledano; Cố vấn An ninh Quốc gia Meir Ben Shabbat; Yonatan Shechter, cố vấn ngoại giao của thủ tướng; và một vài viên chức Mossad (vẫn đang phục vụ và không thể tiết lộ danh tính) để xem bản trình bày ban đầu mà Mossad và các viên chức an ninh quốc gia khác đã thực hiện. “Nhiệm vụ của các bạn là chuẩn bị trình bày những thành tựu của hoạt động này cho công chúng toàn cầu rộng rãi và đa dạng nhất có thể”, Netanyahu nói với những người có mặt. “Các bạn cần phải làm mọi thứ có thể để sử dụng thông tin từ chiến dịch quan hệ công chúng đến ngoại giao.

“Chỉ trình bày điều này với Trump thôi là chưa đủ”, Netanyahu nói thêm. “Chúng ta cần trình bày điều này với thế giới”.

Vatikai nhớ lại: “Với chúng tôi, rõ ràng là không cần thủ tướng phải nói rõ, mục tiêu chính là làm mất ổn định và phá hoại thỏa thuận hạt nhân rất tồi tệ với Iran, mà ai cũng biết là ông ấy phản đối”.

Tuy nhiên, nhiệm vụ này không hề dễ dàng. Châu Âu đặc biệt nỗ lực duy trì thỏa thuận hạt nhân và sẽ không hoan nghênh nỗ lực của Israel nhằm mang lại tai tiếng cho thỏa thuận đó.

Đây là chỗ mà Netanyahu quyết tâm phô bày sự lừa dối của Iran cho công chúng đều biết. Thủ tướng thường nói rằng “ngoại giao thầm lặng tự nó là không đủ, nếu nó không phải là ngoại giao công chúng”.

Vào đầu tháng 3, nhóm, hiện giờ đã có thêm David Keyes, phát ngôn nhân tiếng Anh của Netanyahu, cùng với Yonatan Shechter, Amnon Shefler và các quan chức Mossad đã bắt tay vào làm việc. Họ được đưa cho tài liệu bản gốc chưa được lọc bằng tiếng Ba Tư. Nhớ lại cú sốc trước đây của mình, Vatikai kể với chúng tôi anh ấy đã tự hỏi mình: “Làm sao chúng ta có thể chuyển đổi cái này thành cái gì đó có thể được trình bày với thế giới?”

Phiên dịch một núi tài liệu hạt nhân bằng tiếng Ba Tư là một đảm đương chưa từng có và làm trì hoãn đáng kể việc tiết lộ vụ đánh cắp ra trước thế giới.

Các quan chức Mossad đã cung cấp cho phần còn lại của nhóm một bản tóm tắt về những gì họ tìm thấy trong kho lưu trữ, và những người phụ trách quan hệ công chúng đã thảo luận, như một nguồn tin tham gia vào quá trình này đã cho biết, về “cách chúng tôi sẽ thực hiện công việc, tần suất chúng tôi sẽ gặp nhau và cơ chế để tiếp nhận và phản hồi cho Netanyahu là như thế nào”.

Nhóm họp một vài lần mỗi tuần với những người đứng đầu các chi nhánh khác nhau của Mossad, các chuyên gia hạt nhân và các chuyên gia khác để quyết định những gì cuối cùng sẽ được đưa vào bài thuyết trình của Netanyahu và những mục nào sẽ phải loại bỏ vì chúng tiết lộ quá nhiều. “Một số mục có giá trị quan hệ công chúng đáng kinh ngạc, nhưng chúng lại quá nguy hiểm theo quan điểm phổ biến nên “Chúng tôi không thể sử dụng chúng”, nguồn tin của chúng tôi cho biết. “Hoặc chúng tôi chỉ có thể sử dụng chúng sau khi một bộ phận của ảnh hoặc thông tin đã bị làm mờ hoặc bôi đen”.

Trên hết, có những mục mà các quan chức tình báo sẽ không công bố vì họ “không muốn người Iran biết rằng chúng tôi biết”, đại sứ Israel tại London, Mark Regev, người đã tham gia vào hoạt động sau đó, nói với chúng tôi. Ông cho biết nhóm cần phải rất cẩn thận để không vô tình hoặc gián tiếp tiết lộ chiến thuật của Mossad.

Các cuộc tranh luận nổ ra giữa các viên chức tình báo ở một bên và Vatikai, Keyes và Shechter ở bên kia, với  người trước chỉ quan tâm đến giá trị tình báo của các tài liệu và người sau chỉ muốn các tài liệu làm sao tạo ra cú đấm quan hệ công chúng. Một cuộc xung đột giữa hai bên, ví dụ, là về việc có nên nêu tên các nhà khoa học hạt nhân Iran hay không. Mossad lo ngại rằng việc nêu tên, đặc biệt là những nhân vật ít được biết đến, sẽ cung cấp cho người Iran những gợi ý về các nguồn tin và các rò rỉ tình báo của Israel. Nhưng nhóm Vatikai lại ủng hộ mạnh mẽ việc nêu những cái tên này. “Điều rất quan trọng là chúng tôi phải nêu tên Fakhrizadeh [Chuẩn tướng và chuyên gia hạt nhân của Iran, người sẽ bị ám sát vào 2020]”, Vatikai nói với chúng tôi. “Quan hệ công chúng xử lý với con người. Điều này rất khác so với việc nói về một tổ chức như AMAD [dự án hạt nhân bí mật của Iran cho đến năm 2003] hoặc SPND [Tổ chức Đổi mới và Nghiên cứu Phòng thủ của Iran]” như nói với khoảng không, và nói thêm, “nếu bạn kết nối khuôn mặt và tên với các tổ chức, bạn sẽ có tác động lớn đến công chúng.”

Mỗi tuần một lần, nhóm họp với Netanyahu, cho ông xem một hỗn hợp các video, bài thuyết trình PowerPoint và đồ thị máy tính. Trong các cuộc họp này, Netanyahu sẽ lặp lại một số thông điệp mà ông đã truyền đạt trước đó: “Luôn tập trung vào thông điệp. Thế giới phải hiểu rằng Iran đã nói dối và tiếp tục nói dối. Vấn đề là đây không chỉ là vấn đề lịch sử – nó không chỉ thuộc về quá khứ mà vẫn tiếp tục xảy ra.” Thông điệp là Iran nói dối khi nói về quá khứ xa xôi, và lại nói dối khi nói về các sự kiện gần đây hơn, ví dụ, bằng cách che giấu đơn vị quân sự AMAD bên trong SPND làm vỏ bọc dân sự. Thông điệp, như một nguồn tin đã nói với chúng tôi, phải là: “Đừng làm ăn với những người này”, dù là trong lĩnh vực kinh tế hay tin tưởng họ tuân theo các thỏa thuận ngoại giao như ЈСРОА.

Nguồn tin cho biết: “Chúng tôi mất nhiều thời gian để tìm ra cách làm nổi bật thông điệp này một cách phù hợp bằng cách sử dụng các slide [trong bài thuyết trình cuối cùng của Netanyahu] – chứ không chỉ sử dụng kho lưu trữ”.

Trong số những lo lắng của Netanyahu là bài thuyết trình có thể trở nên nhàm chán. “Tôi muốn có thứ gì đó thực sự mạnh mẽ về mặt thị giác với những hình ảnh minh họa câu chuyện”, ông nói với nhóm. “Đừng biến tôi thành một diễn giả tình cờ có được một bản trình chiếu ở phía sau”. Cũng có một cuộc tranh luận về việc trình bày hình ảnh của chính các tài liệu. Liệu có cần trưng bày các thư mục và đĩa lấy từ kho của Iran không? Cuối cùng nhất trí là mang bản sao của bản gốc đến buổi họp báo, chứ không phải bản gốc vật lý của tài liệu, để tăng cường an ninh cho một sự kiện trong một căn phòng đầy phóng viên và những người khác chưa được kiểm tra an ninh.

Nhưng điều quan trọng đối với Netanyahu là có thể nói rằng ông thực sự đang chỉ đến các thông tin lấy từ Iran. Ông đã thắc mắc khi thấy một số bản sao tài liệu được trình bày cho thế giới lại có màu hồng, cho đến khi Vatikai vừa giải thích vừa cười tươi với ông, rằng đây là màu thật của các tài liệu Iran bị đánh cắp – Đúng vậy, màu gốc của nhiều bí mật hạt nhân của Iran là màu hồng!

Tất cả những nỗ lực rộng lớn này được tiến hành sau khi Cohen và những đồng sự đã biên soạn một bài thuyết trình riêng cho đối tượng khán giả quan trọng nhất của Israel, người Mỹ. Mục tiêu ở đây rất đơn giản: thuyết phục họ, bằng cách sử dụng thông tin thu được trong vụ đánh cấp, rút ​​khỏi thỏa thuận hạt nhân với Tehran. Nỗ lực này bắt đầu ngay sau khi vụ đánh cắp xảy ra, khi Cohen gọi cho Ngoại trưởng Mike Pompeo để cung cấp cho ông một bản tóm tắt ban đầu về hoạt động này. Sau lần cập nhật đầu tiên từ Cohen về sự kiện, Pompeo đã nói với Cố vấn An ninh Quốc gia H. R. McMaster về thông tin mới của Israel và cùng nhau họ đến gặp Tổng thống Trump để cung cấp thông tin cho ông.

Sau đó, vào đầu tháng 3, Cohen đã bay đến Washington, tại đó ông cung cấp cho Pompeo một bản tóm tắt toàn diện hơn. Nó đã lọt vào tai những người tiếp thu. “Toàn bộ cơ sở của thỏa thuận hạt nhân về cơ bản là sai sót”, Pompeo nói với chúng tôi trong một cuộc phỏng vấn, đồng thời nói thêm, “Người Iran không có ý định ngừng tìm kiếm vũ khí hạt nhân”.

Cohen và Pompeo, như chúng ta đều biết, đã xây dựng được mối quan hệ chuyên nghiệp và hợp tác dựa trên nền tảng cá nhân mạnh mẽ với tư cách là người đứng đầu các cơ quan tình báo của quốc gia họ và các mục tiêu chung của họ liên quan đến Iran. Nhưng Pompeo đặc biệt bị choáng ngợp bởi thành tích của Mossad trong việc chiếm được kho lưu trữ hạt nhân của Iran. Ông cho biết hoạt động này “đã định nghĩa lại tính táo bạo và liều lĩnh”

Vào ngày 5 tháng 3, Netanyahu và Cohen đã cho Trump xem một đoạn video ngắn tóm tắt những phát hiện chính của cuộc đột kích. Ông biết rằng mình đã giành được tổng thống đứng về phía mình, khi Trump chỉ vào các quan chức hành chính cấp cao khác trong Phòng Bầu dục và nói, “Có lẽ họ cần xem cái này. Tôi thì không. Tôi đã quyết định rời khỏi thỏa thuận.” Phía Mỹ, McMaster nói với chúng tôi, hiện giờ đã có “một mô tả khá hay về những gì có trong các thùng chứa và những gì Mossad tìm thấy.”

“Điều quan trọng về nó”, McMaster nói, ám chỉ đến kho lưu trữ, “là nó xác nhận một điều là bạn không thể tin tưởng người Iran về thỏa thuận hạt nhân. Chế độ thanh tra và xác ninh cho thấy là đã hoàn toàn không đầy đủ…. Những tài liệu này thuộc về lịch sử, nhưng tất nhiên chúng là chỉ dấu  đáng tin cậy của chương trình vũ khí hạt nhân đang diễn ra. Điều này có ích vì những người tìm kiếm lý do hoặc lời bào chữa để giả vờ với người Iran rằng với một thỏa thuận yếu ớt, họ có thể bị thuyết phục từ bỏ chương trình hạt nhân của mình—đây là một biện pháp điều chỉnh tốt.”

Tuy nhiên, bất chấp quan điểm đó, McMaster không đồng ý với mục tiêu cuối cùng của Israel. Ông vẫn tin rằng, như đã nói với Trump, có những lợi thế to lớn khi ở lại JCPOA, trong số đó có việc sử dụng việc rời khỏi thỏa thuận như một mối đe dọa để thuyết phục người Iran đồng ý với các hạn chế chặt chẽ hơn. McMaster lập luận rằng các lệnh trừng phạt “đáp trả” mới nhằm mục đích cô lập chế độ về mặt tài chính và tiếp tục tập trung  công luận vào các cuộc chiến tranh ủy nhiệm của Iran chống lại Israel và Hoa Kỳ sẽ hiệu quả hơn là rút khỏi thỏa thuận hoàn toàn.

Nhưng sau đó, ba tuần trước khi công khai các tài liệu lưu trữ, Trump đã sa thải McMaster, người mà ông cho là “không hợp gu.” McMaster đã bước vào Hội đồng An ninh Quốc gia với danh tiếng là một “nhà tư tưởng chiến binh”, nhưng Trump lại coi ông là người thô lỗ và hạ mình. Việc McMaster phản đối rút khỏi JCPOA có lẽ cũng là một yếu tố. Trong mọi trường hợp, Israel không có vấn đề gì với sự thay đổi này, đặc biệt là vì người thay thế McMaster là John Bolton, một nhân vật cực kỳ cứng rắn, trái ngược với McMaster, hoàn toàn khinh thường thỏa thuận Iran và ủng hộ mạnh mẽ việc rút khỏi thỏa thuận.

Bolton nói với chúng tôi rằng tài liệu lưu trữ đã cung cấp một sự biện minh to lớn cho những gì Trump định làm. Ông cho rằng đó là “thuốc nổ”. “Ngay cả một mô tả hời hợt về tài liệu cũng cho thấy nó có khả năng thay đổi cuộc chơi. Nó làm suy yếu 20 năm nói dối của Iran về những gì họ đang làm.” Yếu tố đáng thất vọng duy nhất của hoạt động này, ông nói đùa, là “Mossad đã không đưa đủ xe tải vào nhà kho đó để lấy phần còn lại của ‘dữ liệu’.”

Trong khi đó, các công tác chuẩn bị cho “vụ tiết lộ” được đẩy mạnh, với hai mục tiêu trái ngược nhau cần phải đạt được. Một là chuẩn bị họp báo và đảm bảo rằng cả phương tiện truyền thông trong nước và quốc tế đều có mặt. Điều đó có nghĩa là phải nói với báo chí rằng có điều gì đó quan trọng sắp được tiết lộ nhưng không nói với họ bất cứ điều gì có thể khiến họ bắt đầu đặt ra những câu hỏi có thể dẫn đến rò rỉ. Cuối cùng, họ quyết định chỉ công bố cuộc họp báo trước ba giờ so với thời gian dự kiến, để giảm thời gian cho hoạt động dò xét của báo chí. Vatikai còn lo lắng một điều nữa, đó là danh tiếng của Netanyahu trong việc đưa ra những tuyên bố  trọng đại nhưng hóa ra chúng lại không đáng đưa tin như ông nghĩ. Việc này có lần khiến các đại diện báo chí đôi khi chán ngắt cáo buộc ông là kẻ vô cớ la làng, và Vatikai cùng nhóm của mình muốn đảm bảo rằng, khi cuộc họp báo được triệu tập, họ sẽ không cho rằng ông lại đang vô cớ la làng một lần nữa và không đến dự. “Chúng tôi không cung cấp cho họ quá nhiều thông tin có thể giúp họ đoán được nội dung, nhưng chúng tôi muốn họ hiểu rằng thông tin sắp công bố  là rất quan trọng,” Regev nói. “Luôn có sự căng thẳng ở đó.” Một điều đã được quyết định: cuộc họp báo sẽ được tổ chức trong một căn phòng lớn tại Bộ Quốc phòng ở Tel Aviv, gần nhiều cơ quan truyền thông. Bài thuyết trình yêu cầu các kỹ thuật viên, được tuyển trực tiếp từ Mossad, lắp đặt thiết bị nghe nhìn, và Vatikai lo lắng những người chứng kiến ​​quá trình chuẩn bị sẽ bắt đầu đặt câu hỏi về những gì sắp diễn ra. Ông nghĩ rằng điều đó đặc biệt có khả năng xảy ra nếu địa điểm là khách sạn hoặc Bộ Ngoại giao, nơi mà Vatikai cảm thấy đặc biệt dễ bị rò rỉ.

Nhưng mọi thứ cũng được giấu kín khỏi các cấp cao hơn của Bộ Quốc phòng, ngay cả khi công việc chuẩn bị cho cuộc họp báo diễn ra nhanh chóng. Vatikai kể lại với chúng tôi cách ông sử dụng các mối quan hệ cá nhân trong Bộ phận Hậu cần của Bộ Quốc phòng để ngăn chặn tin tức về những thợ thuê  tạm thời, các kỹ thuật viên Mossad, không bị nơi khác trong bộ biết đến. “Mỗi ngày, có rất nhiều người ra vào Bộ Quốc phòng,” Vatikai nói với chúng tôi, “và tôi ngạc nhiên khi công việc kéo dài trong nhiều tuần mà không có rò rỉ lớn nào.”

Sau nhiều tháng lên kế hoạch và bí mật thiết lập bối cảnh cho cuộc họp báo, các buổi diễn tập bắt đầu vào khoảng ngày 20 tháng 4. Netanyahu luôn tỉ mỉ về các bài thuyết trình trước công chúng của mình, luyện tập các bài phát biểu nhiều lần ở chế độ riêng tư. Đối với “vụ tiết lộ”, ông đã tập luyện tới 15 lần. Nhưng ông vẫn không hài lòng. Chỉ vài ngày trước buổi họp báo, thủ tướng quyết định đưa Mark Regev, một người nhập cư gốc Úc và từng là người phát ngôn tiếng Anh của Netanyahu. “Chúng tôi cần anh ở Israel vào cuối tuần”, Vatikai nói với ông qua điện thoại. “Tôi không thể nói cho anh biết là chuyện gì,nhưng chuyện này thực sự quan trọng. Thủ tướng cần anh ở đây”.

Regev không phải là một nhà ngoại giao bình thường bị triệu hồi. Với tư cách là đại sứ của Israel tại Anh, ông đã giữ một trong những vị trí cao nhất và quan trọng nhất trong Bộ Ngoại giao. Mối quan hệ của Jerusalem với London có thể được coi là quan trọng thứ hai sau mối quan hệ với Hoa Kỳ, và ở đây Regev, một trong những nhà ngoại giao cấp cao nhất trong ngành ngoại giao của Israel, đã được yêu cầu tạm thời rời bỏ chức vụ đại sứ cũng như nhân viên của mình mà hầu như không có lời giải thích nào. Nhưng Netanyahu coi Regev là người giải thích tốt nhất cho Israel trong thập kỷ này. Ông muốn Regev ở bên cạnh mình.

Regev gia nhập nhóm ngay lập tức và làm việc ngày đêm trong ba ngày liên tục mà không rời khỏi văn phòng, và, theo quan điểm của Vatikai, đã vươn lên xứng tầm với cơ hội. Regev có bí quyết giúp Netanyahu diễn tả chính xác ngôn từ, mức độ,  và các chủ đề có thể truyền tải đến nhiều đối tượng khán giả trên toàn cầu. Vatikai nhớ lại rằng Regev “gần như là người hiếu chiến khi sử dụng cách diễn đạt hay nhất để truyền tải thông điệp”.

Đối với Cohen, thỉnh thoảng ghé vào, những gì đang diễn ra là một hành động đột phá. Hoạt động đánh cắp đã thành công vang dội, và ông biết Netanyahu có thể trình bày chính nghĩa Israel một cách hiệu quả. Cohen cũng thích đắm mình trong niềm vinh quang công khai sẽ đến sau khi kỳ tích đó được tiết lộ, điều mà các quan chức Mossad như ông hầu như không bao giờ có được. Nhưng mặc dù ông cảm thấy phấn khích về việc tiết lộ thành công của hoạt động, có thể giúp ông khởi động sự nghiệp chính trị của mình, một phần trong ông nhận ra rằng việc phơi bày trước công chúng cũng sẽ mang lại rủi ro, cả cá nhân và nghề nghiệp.

Và mọi người liên quan đều biết thông điệp phải là gì và hướng đến ai. Những tiết lộ của Netanyahu cần phải vượt qua bất kỳ mối do dự nào của chính quyền Trump về việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, và đẩy nó xuống vực thẳm. Cam kết của Hoa Kỳ đối với thỏa thuận đã dựa trên giả định rằng Iran sẽ “thành khẩn” về hoạt động vũ khí hạt nhân trong quá khứ của mình và rằng họ sẽ dừng nhiều hoạt động hạt nhân khác nhau trong 15 năm theo yêu cầu của thỏa thuận. Cả người Israel và người Mỹ đều biết rằng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế IAEA về cơ bản đã bỏ qua các hành vi vi phạm của Iran. Về cơ bản, IAEA đã nói rằng các hành vi vi phạm là quá nhỏ để yêu cầu các biện pháp đối phó trừng phạt và chắc chắn là quá nhỏ để biện minh cho việc rút khỏi JCPOA hoàn toàn. Đó là nơi mà thông điệp của Israel phải tạo ra sự khác biệt, điều sẽ không dễ dàng. Tài liệu trong kho lưu trữ mang tính kỹ thuật, phức tạp và không sẵn sàng cho một câu chuyện kịch tính. Một bản trình bày mạnh mẽ, có tính buộc tội về tài liệu đó phải được tạo ra để vạch trần toàn bộ thỏa thuận hạt nhân là lừa dối.

Netanyahu và người Israel tin như vậy. “Mọi người đều biết Iran đang nói dối”, Regev nói, “nhưng đến nước này họ không thể bỏ qua được nữa”.

Netanyahu tập trung luyện tập bài thuyết trình của mình đến nỗi ngay cả những sự kiện quan trọng trong cuộc sống của nhân viên cũng bị gạt đi.

Bản thân Vatikai được cho là được thăng hàm trung tá tại sở chỉ huy quân sự IDF. Buổi lễ được lên lịch vào một trong những ngày thủ tướng sẽ tập dượt, nhưng nhiều giờ sau khi ông ​​kết thúc theo dự kiến. Cả gia đình Vatikai đều ở sở chỉ huy IDF, nhưng Vatikai đang ở trong phòng tập với Netanyahu, và khi thủ tướng khăng khăng đòi tập dượt lại thêm một lần nữa, Vatikai, nhìn đồng hồ thất vọng một cách bất lực, đã muộn hơn một giờ cho lễ thăng chức của mình. Điện thoại di động của ông, mà ông phải giao cho an ninh trong buổi diễn tập, tràn ngập những tin nhắn ngày càng căng thẳng từ vợ ông và từ IDF. “Và không ai từ Văn phòng Thủ tướng nói cho họ biết tôi đang ở đâu!” Vatikai nói. “Họ đã tiến hành buổi lễ mà không có mặt tôi! Họ đã trao cấp bậc và huy chương mới cho vợ tôi, dùng hết đồ ăn nhẹ và rời đi!”

Regev nhớ lại, đối với tất cả những sự chuẩn bị công phu, thậm chí đến mức ám ảnh để tạo nên sự kiện hoàn hảo, ngay trước khi sự kiện được dự kiến diễn ra, người ta phát hiện một sự cố đáng lo ngại: micrô của Netanyahu không hoạt động. Hóa ra, để giữ mọi thứ kín như bưng, nhân viên kỹ thuật, được giao nhiệm vụ thực hiện các cuộc kiểm tra tiêu chuẩn, đã không đến sớm cho đến giây phút cuối cùng. Khi chỉ còn vài phút nữa là đến giờ, Vatikai đột nhiên lo ngai ngái Netanyahu có thể làm đổ chồng bản sao của đĩa lưu trữ tài liệu khi ông luống cuống dở lớp phủ đã được đặt lên chúng để các nhà báo có mặt không nhìn thấy chúng cho đến thời điểm kịch tính thích hợp. Việc đó đã xảy ra nhiều lần trong buổi diễn tập, khiến các thành viên trong nhóm phải ráng nín cười trước không khí trang nghiêm đang diễn ra.

___

Vào ngày 30 tháng 4, đúng 8 giờ tối, trùng với giờ vàng phát sóng tin tức buổi tối tại Israel, Netanyahu bước ra sân khấu trước hàng chục nhiếp ảnh gia và phóng viên từ khắp nơi trên thế giới, được triệu tập đến một cuộc họp báo nơi “những phát hiện đáng chú ý sẽ được phơi bày”.

Mặc bộ vest đen và cà vạt xanh, mái tóc muối tiêu được rẽ cẩn thận sang một bên và vẻ mặt nghiêm trọng, Netanyahu bắt đầu buổi họp báo bằng các đoạn video clip về Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Khamenei, Tổng thống Hassan Rouhani và Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif, tất cả đều đưa ra những tuyên bố công khai mạnh mẽ phủ nhận việc Iran tiến hành chương trình vũ khí hạt nhân. Sau đó, một tấm rèm được kéo ra để lộ hai từ nhấp nháy trên màn hình trắng khổng lồ – “Iran đã nói dối”. Đứng trên bục ở khoảng cách được tính toán từ một giá sách chứa một phần tài liệu đánh cắp từ kho lưu trữ của Iran, Netanyahu nói với thế giới về việc Israel đã sở hữu được hồ sơ đầy đủ được giữ bí mật cho đến nay về những nỗ lực của Iran để trở thành một cường quốc vũ khí hạt nhân. Sau đó, một cách bình tĩnh, có phương pháp, trình bày một loạt các slide, ông đã đưa ra các bằng chứng buộc tội chứng minh sự giả dối trong các cam kết của các nhà lãnh đạo cấp cao của nước này – ảnh, video, phim siêu nhỏ, bản thiết kế, v.v. – chứng minh rằng “chương trình toàn diện” của Iran nhằm “thiết kế, chế tạo và thử nghiệm vũ khí hạt nhân” và gắn chúng vào đầu đạn tên lửa đạn đạo, chưa bao giờ dừng lại, bất chấp các điều khoản của JCPOA.

Netanyahu trong buổi tiết lộ tài liệu tình báo đánh cắp được, màn hình in dòng chữ “Iran đã nói dối.”

Đây là một trong những sự kiện tin tức gây chấn động nhất ở Israel trong nhiều năm qua.

Đây cũng là một trong những bài thuyết trình công khai có hiệu quả sâu sắc nhất về thông tin tình báo nhằm định hình chính sách trong ký ức gần đây, ít nhất là theo Netanyahu và Cohen. Không phải ai cũng đồng ý. Những người chỉ trích trên phương tiện truyền thông và những đối thủ chính trị của Netanyahu lập luận rằng cuộc họp báo không làm gì hơn ngoài việc phục vụ nhu cầu chính trị của thủ tướng, và họ cáo buộc giám đốc Mossad đã chạy theo tham vọng của ông ta. Một số quan chức cấp cao tức giận vì Netanyahu đã tiết lộ vụ đánh cắp, trong số đó có Trung tướng Eisenkot, tham mưu trưởng của IDF, người đã cung cấp hỗ trợ hậu cần và tình báo thông qua vệ tinh, máy bay không người lái và các tài sản không quân khác cho các khía cạnh của hoạt động. Eisenkot nói với chúng tôi rằng Netanyahu đã hứa sẽ giữ bí mật hoạt động và ông sẽ chỉ chia sẻ kết quả với các cơ quan tình báo thân thiện và IAEA. Netanyahu, ông nói, chỉ tiết lộ dự định công khai mọi thứ trước giờ họp báo. Regev bảo vệ Netanyahu, lập luận rằng ông có toàn quyền quyết định công khai những gì và khi nào. Ông nói thêm rằng thủ tướng có góc nhìn rộng hơn so với người đứng đầu IDF, chỉ nên tập trung vào các mối quan tâm an ninh chiến thuật hơn.

Người sếp cũ của Cohen, Pardo, đã rất ấn tượng với thành công về mặt chiến thuật của chiến dịch, nhưng cũng tức giận vì nó đã được phổ biến công khai. Cả ông và Eisenkot đều nghĩ rằng khi nói với thế giới những gì đã xảy ra và cung cấp thông tin chi tiết về vụ trộm, Netanyahu đã làm tổn hại đến an ninh của bộ máy tình báo Israel và vô tình chọc ngón tay vào mắt người Iran, điều mà họ lo sợ có thể dẫn đến sự trả đũa.

Cohen, tất nhiên, vẫn kiên quyết bảo vệ hành động của mình và Netanyahu. Riêng tư, ông chế giễu lập trường của Pardo là nhu nhược. Về việc công khai hoạt động này, ông lập luận rằng nó hoàn toàn hợp lý như một cách để gây ảnh hưởng đến Hoa Kỳ, IAEA và Liên minh châu Âu, cũng như gieo rắc sự hỗn loạn và hoang mang ở Iran về khiếm khuyết an ninh của nước này. Về kho tàng tình báo, Cohen nói: “Hãy đặt nó ở Place de l’Étoile theo như tôi biết”, ám chỉ đến vòng tròn rộng lớn ở trung tâm Paris nơi có Khải Hoàn Môn ở trung tâm.

___

Bất kể cuộc tranh luận về sự khôn ngoan hay thiếu khôn ngoan khi công bố vụ đánh cắp với thế giới, không thể phủ nhận tầm quan trọng của thông tin. Vụ trộm bao gồm 55.000 trang tài liệu và 50.000 tệp khác được lưu trữ trên 183 đĩa CD – nhiều thông tin tình báo gốc hơn bất kỳ thông tin nào mà Mossad từng nhận được trước đó. Nó chứng minh rằng tuyên bố thường xuyên được Iran lặp lại rằng chương trình hạt nhân của họ là để sử dụng cho mục đích dân sự là một sự bịa đặt, và rằng Iran không chỉ có một chương trình vũ khí mà còn phá hủy các tài liệu thiết yếu như một phần của nỗ lực phối hợp che giấu. Phần lớn việc này đã bị Hoa Kỳ và các nước khác nghi ngờ, nhưng tính xác thực của thông tin khiến Iran không thể tiếp tục phủ nhận.

Kho báu này cũng cung cấp cho Israel bằng chứng về một “tầm mức hoàn toàn khác biệtl” theo lời của một sĩ quan tình báo cấp cao đã tóm tắt cho giới truyền thông, ám chỉ đến bản chất không thể chối cãi của các tài liệu. Hơn nữa, tài liệu này đã trao cho cộng đồng quốc tế khả năng đối đầu với những lời nói dối của Iran bằng sự thật phũ phàng về tham vọng hạt nhân của nước này. Theo viên chức này, Israel không thể công khai tất cả “những bức ảnh thực sự có tính buộc tội” mà họ hiện đang sở hữu “vì chúng cho thấy rõ cách chế tạo vũ khí nguyên tử”.

Trong số các tài liệu có một bản đồ cho thấy năm địa điểm thử hạt nhân bí mật mà Israel chưa từng biết đến trước đây, cùng với một số cơ sở khác có liên quan đến chuỗi hạt nhân. “Bất kỳ cuộc thử nghiệm nào mà Iran có thể thực hiện bây giờ tại những địa điểm đó sẽ không còn là bí mật nữa”, một quan chức cho biết.

Cộng đồng tình báo trên toàn thế giới đã bị choáng váng bởi thành tựu hoạt động của Mossad. Nhưng ở cấp độ chiến lược, các nhà quan sát và chuyên gia đã chia rẽ theo những hướng khác nhau, một số hy vọng những tiết lộ này sẽ phá vỡ thỏa thuận hạt nhân năm 2015, những người khác mong muốn chúng chẳng tác dụng gì. Những người muốn phá vỡ thỏa thuận, như Netanyahu và Cohen, cho biết những tiết lộ này cung cấp cơ sở bằng chứng rõ ràng để làm như vậy. Ngược lại, những người muốn duy trì thỏa thuận cho biết thông tin đề cập đến các hành động trong quá khứ và không chứng minh được bất kỳ hành vi vi phạm mới nào của Iran đối với thỏa thuận, và sẽ không có tác động đến nó.

Có những điểm mạnh cho mỗi bên. Phân tích cẩn thận các slide PowerPoint và so sánh chúng với các báo cáo trước đây của IAEA cho thấy hầu hết các tài liệu về Iran có niên đại từ năm 1999-2003, ủng hộ quan điểm rằng chúng không tiết lộ nhiều thông tin mới về các hoạt động hạt nhân của Iran. Thật vậy, một báo cáo nổi tiếng của IAEA vào tháng 12 năm 2015 đã tiết lộ rằng Iran có một chương trình vũ khí với Fakhrizadeh là người đứng đầu. (Bất chấp tiết lộ trước đó, Netanyahu muốn nhấn mạnh tên của Fakhrizadeh với công chúng, giới truyền thông và tình báo phương Tây để thu hút sự giám sát chặt chẽ hơn đối với ông vì hầu hết thế giới đã hoàn toàn bỏ qua báo cáo của IAEA năm 2015.) Tuy nhiên, nhiều yếu tố kỹ thuật do Netanyahu trình bày cũng có thể được tìm thấy trong cùng báo cáo của IAEA. Ví dụ, Netanyahu đã trình bày các slide cho thấy các thiết kế để phát triển lõi hạt nhân cũng như hệ thống khởi tạo đa điểm (MPI) – cho phép nhiều lần kích nổ đầu đạn – nhưng điều này đã được IAEA tiết lộ trước đó vào năm 2015.

Tuy nhiên, Netanyahu cũng đã đưa ra một danh sách các tuyên bố cụ thể mà Iran đưa ra cho IAEA mà các tài liệu mới đã bác bỏ. Điều này hơi mang tính kỹ thuật, nhưng, ví dụ, ông đã đưa ra các tài liệu mâu thuẫn với tuyên bố của Iran rằng họ chưa thực hiện công việc trên một máy phát sóng xung kích, một thành phần quan trọng để khởi động một vụ nổ hạt nhân bên trong một vỏ hình cầu bằng cách sử dụng công nghệ tinh vi.

Vào năm 2015, IAEA đã biết về một số công trình này, nhưng không phải tất cả.

Có những mục khác có tầm quan trọng to lớn. Ví dụ, trong khi trước đó người ta biết rằng Iran đang tiến hành các thí nghiệm liên quan đến việc thử nghiệm một thiết bị nổ hạt nhân tại năm địa điểm, tình báo phương Tây không biết các địa điểm đó ở đâu. Bây giờ họ biết rằng hai địa điểm được giấu ở những nơi cực kỳ khó tìm ở tỉnh Semnan gần Biển Caspi và ba địa điểm ở Sa mạc Lut ở phía đông nam Iran. cho phép tình báo phương Tây này theo dõi tốt hơn các hoạt động đáng ngờ tại các địa điểm này.

Hơn nữa, bài thuyết trình của Netanyahu đã cung cấp những thông tin cụ thể chưa từng được biết đến về mục tiêu của Iran, mà Netanyahu cho biết là việc xây dựng năm đầu đạn, mỗi đầu đạn có sức công phá 10 kiloton. Điều đó có nghĩa là Iran đang làm nhiều hơn là chỉ cố gắng xây dựng một lực lượng răn đe hạt nhân nhỏ. Năm quả bom 10 kiloton gây ra mối đe dọa không thể phủ nhận đối với nhà nước Do Thái. Đó là lý do tại sao trong cuộc họp báo của ông, rất nhiều sự chú ý tập trung vào một slide, do người Israel thực hiện để thu hút sự chú ý đến điều mà đối với họ là quan trọng nhất: Chú thích trên slide có nội dung: “5 đầu đạn, sức công phá 10 kiloton TNT, trên một tên lửa.”

___

Một người nồng nhiệt chào đón bài thuyết trình của Netanyahu là Donald Trump. Ông sẽ sử dụng bằng chứng mà Mossad thu thập được để biện minh cho quyết định rút Hoa Kỳ khỏi thỏa thuận hạt nhân mà ông đã ký vào ngày 8 tháng 5 năm 2018, chỉ hơn một tuần sau cuộc họp báo của Netanyahu.

“Điểm cốt lõi của thỏa thuận Iran là một sự hư cấu khổng lồ: rằng một chế độ giết người chỉ mong muốn một chương trình năng lượng hạt nhân hòa bình”, Trump nói. “Hôm nay, chúng ta có bằng chứng xác thực rằng lời hứa của Iran này là một lời nói dối”. Ông tiếp tục, “Tuần trước, Israel đã công bố các tài liệu tình báo – đã bị Iran che giấu từ lâu – cho thấy chế độ Iran có lịch sử theo đuổi vũ khí hạt nhân”.

Hành động của Trump được Đảng Cộng hòa, một số đảng viên diều hâu của Đảng Dân chủ và giới chính trị và quốc phòng Israel ca ngợi. Nhưng đây vẫn là một động thái gây tranh cãi, bị hầu hết phản đối mạnh mẽ

Đảng Dân chủ, đáng chú ý nhất là Joe Biden, người sau đó đã vận động tranh cử tổng thống một phần dựa trên lời thề tìm cách để Hoa Kỳ tái gia nhập hiệp định.

“Điểm mấu chốt là Iran hiện đang tiến gần hơn đến một quả bom hạt nhân so với thời điểm Donald Trump nhậm chức”, Biden viết trong một bài xã luận cho CNN trong chiến dịch tranh cử. “Và Trump không có câu trả lời cho điều đó. Năm năm trước, ngay cả Nga và Trung Quốc cũng đứng về phía các đồng minh châu Âu của chúng ta ủng hộ cách tiếp cận do Mỹ dẫn đầu đối với chương trình hạt nhân của Iran. Bây giờ, Mỹ đứng một mình”. Người tiền nhiệm của Cohen, Pardo, sẽ gọi việc Trump rời khỏi JCPOA là “một thảm họa” vì không có “Kế hoạch B” nào được đưa ra nếu chiến dịch “gây sức ép tối đa” của ông chống lại Iran không thể ngăn chặn được tiến trình phát triển hạt nhân của nước này.

Theo quan điểm của Israel trong thời đại Netanyahu-Cohen, việc đưa cho Trump lý do chính đáng để thoát khỏi các thỏa thuận hạt nhân không phải là lợi ích duy nhất của vụ trộm kho lưu trữ. Trong số những phát hiện chính trong kho lưu trữ, vẫn chưa được công bố cho công chúng, có “bản đồ” cho thấy các địa điểm hạt nhân trước đây chưa được biết đến.

Điều này tạo điều kiện cho một danh sách toàn diện mới của cả năm địa điểm thử nghiệm được đề cập ở trên và một loạt các địa điểm khác trước đây chưa được biết đến, vốn là một phần của chu trình hạt nhân của Iran. Được Mossad phát triển từ kho tàng thông tin, bản đồ này đã và vẫn có tầm quan trọng đặc biệt. Nó cho phép Mossad thu thập thông tin tình báo mới trước khi người Iran hoàn toàn tiếp thu việc chúng đã bị xâm nhập thật tệ hại biết bao.

Mossad đã làm việc chăm chỉ bằng cách sử dụng bản đồ để chuẩn bị các kế hoạch hoạt động mới. Trong những năm tiếp theo, được trang bị thông tin tình báo mới, họ sẽ tấn công Iran nhiều lần.

Cuộc đột kích của Mossad vào kho lưu trữ hạt nhân bí mật của Iran và việc công bố bằng chứng vào ngày 30 tháng 4 năm 2018 đã nhanh chóng đưa Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế vào tình thế khó xử.

Mặc dù bị nhiều người bác bỏ công khai như một nhóm nhàm chán các nhà kỹ trị đưa ra các báo cáo không ảnh hưởng đến thực tế của hành vi một quốc gia, IAEA đóng vai trò rất quan trọng. Thanh tra của cơ quan có đặc quyền tiếp cận các địa điểm hạt nhân khiến nó trở thành nguồn thông tin có thẩm quyền về những gì các quốc gia riêng lẻ, như Iran, đang làm trên mặt trận hạt nhân. Những phát hiện của nó có thể định hình chương trình nghị sự hạt nhân của thế giới, đó là lý do tại sao Israel, Hoa Kỳ và Iran trong nhiều năm đã tham gia vào một điệu nhảy ngoại giao xung quanh cơ quan này. Israel và Hoa Kỳ đã thúc đẩy nó trở nên hung hăng và chỉ trích hơn trong các lập trường của mình đối với Iran, trong khi người Iran, tất nhiên, phấn đấu cho điều ngược lại.

Trong phần lớn thời gian Iran là trọng tâm gây tranh cãi chính của IAEA, người đứng đầu cơ quan này là Tổng giám đốc Mohamed ElBaradei, người được cả Hoa Kỳ và Israel coi là người ủng hộ “chính sách xoa dịu” đối với Iran, tránh xung đột với Tehran ngay cả khi điều đó có nghĩa là cho phép Cộng hòa Hồi giáo tiến gần hơn tới vũ khí hạt nhân.

Vào cuối năm 2009, ElBaradei đã bị thay thế bởi Yukiya Amano trong vai tổng giám đốc. Là cựu đại sứ Nhật Bản tại cơ quan này, ông ban đầu được cả Israel và Hoa Kỳ coi là người chuẩn bị cứng rắn hơn với Tehran. Trên thực tế, vào tháng 11 năm 2010, The Guardian đã đưa tin về một bức điện tín ngoại giao của Hoa Kỳ do WikiLeaks cung cấp, nêu chi tiết về cuộc gặp giữa Amano và một đại sứ Hoa Kỳ trong đó Amano nói rằng ông “hoàn toàn ủng hộ Hoa Kỳ trong mọi quyết định chiến lược quan trọng, từ việc bổ nhiệm nhân sự cấp cao đến việc xử lý chương trình vũ khí hạt nhân bị cáo buộc của Iran”.

Amano tham gia sâu vào việc chuẩn bị sẵn sàng để ủng hộ thỏa thuận hạt nhân JCPOA ngày 14 tháng 7 năm 2015.

Nhưng sau đó là bước ngoặt trong cách ông xử lý Cộng hòa Hồi giáo. Từ đó trở đi, ít nhất là theo quan điểm của Mỹ và Israel, ưu tiên hàng đầu của Amano không còn là phát hiện ra các hành vi vi phạm của Iran, chẳng hạn như che giấu các hoạt động bị cấm theo thỏa thuận hạt nhân và báo cáo chúng với thế giới, mà là duy trì JCPOA.

Và vì vậy, chẳng hạn, vào tháng 12 năm 2015, Amano tuyên bố “quy mô quân sự trong quá khứ” của Iran về cơ bản là một vấn đề đã khép lại, mặc dù có nhiều câu hỏi quan trọng liên quan đến những gì Iran đã làm trước đây và chưa bao giờ tiết lộ.

Khi chính quyền Trump nhậm chức vào tháng 1 năm 2017, Amano vẫn ủng hộ lập trường của chính quyền Obama trước đây – bảo vệ JCPOA trước mọi nỗ lực làm suy yếu hoặc rút khỏi thỏa thuận này. Điều này có nghĩa là khi Mossad đột nhiên đưa ra bằng chứng mạnh mẽ về hành vi gian lận thực sự của Iran – được hỗ trợ bởi các tài liệu gốc của Iran chứng minh rằng Amano đã bị người Iran lừa dối theo nhiều cách – tổng giám đốc IAEA dường như không vội thừa nhận lỗi lầm và thay đổi hướng đi. Thay vào đó, mục tiêu của IAEA là tìm cách bảo vệ thỏa thuận hạt nhân Iran bằng cách hạn chế tác động của sự tiết lộ.

Năm tháng sau “vụ tiết lộ”, chẳng hạn, Netanyahu, phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York, đã tiết lộ một số thông tin bổ sung đã được cung cấp cho IAEA nhiều tháng trước, cụ thể là dấu vết của uranium bất hợp pháp đã được tìm thấy tại một cơ sở lưu trữ hạt nhân bí mật tại Turquzabad ở miền bắc Iran. “IAEA vẫn chưa có bất kỳ hành động nào”, Netanyahu cáo buộc. “IAEA không đặt ra một câu hỏi nào cho Iran. Nó không yêu cầu kiểm tra một địa điểm mới nào được phát hiện trong kho lưu trữ bí mật đó”. Đó là lý do tại sao, Netanyahu tiếp tục, “Tôi quyết định tiết lộ một sự kiện khác cho IAEA và các cơ quan tình báo khác ngày hôm nay”.

Cuối cùng, IAEA đã thanh tra Turquzabad vào tháng 4 năm 2019, sáu tháng sau bài phát biểu của Netanyahu tại Liên Hiệp Quốc và hơn một năm sau khi Mossad thông báo với IAEA về sự tồn tại của địa điểm. Khi Amano được hỏi về điều này, câu trả lời của ông là IAEA cần dành thời gian để xác minh bất kỳ thông tin nào do bên thứ ba cung cấp. Đây dường như là cách ông cố gắng làm dịu đi mọi sự phấn khích về những  phát hiện của Mossad.

Vài tháng sau bài phát biểu của Netanyahu vào tháng 9 năm 2018 tại Liên Hợp Quốc, vào ngày 30 tháng 1 năm 2019, Amano đã có bài phát biểu phòng thủ đầy thách thức hơn. “Uy tín của Cơ quan nói chung là tài sản lớn nhất của chúng tôi”, ông nói. “Việc thực hiện các biện pháp bảo vệ độc lập, công bằng và thực tế là điều cần thiết để duy trì uy tín đó. Nếu uy tín của chúng tôi bị đánh dấu hỏi, và đặc biệt là nếu có những nỗ lực quản lý vi mô hoặc gây áp lực lên Cơ quan trong việc xác minh hạt nhân, điều đó phản tác dụng và cực kỳ có hại.” Nói cách khác, hãy ngừng chỉ trích IAEA vì đã mất quá nhiều thời gian xác minh thông tin do Mossad đưa ra.

Ấn tượng rằng IAEA không muốn truy cứu Iran vì những vi phạm của nước này đã được củng cố bởi các vụ rò rỉ thông tin trên báo chí vào tháng 4 năm 2019. Trong số những tiết lộ: IAEA trong nhiều chuyến thăm đến địa điểm Turquzabad đã phát hiện ra dấu hiệu của vật liệu phóng xạ, nhưng từ chối công bố chúng.

IAEA đã không trả lời các câu hỏi của chúng tôi về việc che giấu những kết quả đó.

Trong khi đó, chính quyền Trump, đã rút khỏi JCPOA vào năm trước, đang siết chặt các biện pháp trừng phạt Iran. Cho đến năm 2019, Trump đã đồng ý miễn trừ lệnh trừng phạt Iran cho tám quốc gia chủ chốt, bao gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các quốc gia khác. Điều này đã giúp nền kinh tế Iran không bị khốn đốn ngay cả khi nước này đang phải chịu chế độ trừng phạt rộng hơn do Hoa Kỳ và châu Âu áp đặt. Nhưng vào tháng 5 năm 2019, Trump đã chấm dứt các lệnh miễn trừ đó, khép lại một lỗ hổng đã giúp Cộng hòa Hồi giáo có thể bán dầu, và chính tại thời điểm này, Khamenei bắt đầu phản công mạnh mẽ hơn nhiều.

Từ tháng 5 năm 2019 đến tháng 1 năm 2020, Iran đã thực hiện một loạt các hành vi vi phạm mới đối với thỏa thuận hạt nhân. Quan trọng nhất là nước này bắt đầu tích trữ kho uranium đã làm giàu đến mức nếu tiếp tục làm giàu ở mức cao hơn, nước này có thể phát triển một số lò phản ứng hạt nhân cấp độ vũ khí.

Vào mùa thu năm 2019, Cohen và Pompeo đã làm việc chăm chỉ để đưa ra các kế hoạch dự phòng trong trường hợp Iran đi quá xa. Họ liên tục giữ liên lạc, nhiều đến mức Cohen, một người mê say rèn luyện thể lực, đôi khi phải nhắn tin cho Pompeo trước và sau khi ông ấy tập luyện xong trên máy tập thể dục.

Vào tháng 3 năm 2020, Iran dường như đã vượt qua lằn ranh đỏ. Hiện tại, nước này đã có đủ uranium được làm giàu cấp thấp để sản xuất bom hạt nhân, nếu họ chọn làm giàu uranium đó lên mức vũ khí hóa cao hơn. Tuy nhiên, họ vẫn chưa tăng cường các hoạt động làm giàu của mình đến mức gần tới một vũ khí hạt nhân thực sự. Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ đang đến gần, và Tehran, trong khi tiếp tục chương trình làm giàu uranium của mình, có lẽ không muốn đến quá gần mức độ một quả bom, hy vọng rằng bằng cách giữ im lặng và không gây ra bất kỳ đánh động nào, nó có thể giúp lật đổ chính quyền Trump cực kỳ chống Iran.

Nhưng ngay khi Khamenei và Fakhrizadeh đang tinh chỉnh chiến lược hạt nhân của đất nước, Mossad và Israel đã tiến hành một đòn ngoại giao mà Iran không thể lường trước được.

Chương 7

MỘT LIÊN MINH XUẤT HIỆN

VỤ TRỘM KHO TÀI LIỆU hạt nhân Iran và việc công khai nội dung của tài liệu này vào tháng 4 năm 2018 không chỉ giáng một đòn mạnh vào uy tín của Iran mà còn nâng cao vị thế của Israel trong mắt người Ả Rập vùng Vịnh. ​​”MBS và MBZ rất ấn tượng với vụ đánh cắp này đến nỗi họ cảm thấy Israel đang khiến họ an toàn hơn và  sẵn sàng hướng tới bình thường hóa”, một thành viên cấp cao của chính quyền Netanyahu đã nói với chúng tôi.

Vài tháng tiếp theo chứng kiến ​​hoạt động ngoại giao tích cực về cái mà thậm chí trước khi đàm phán được gọi là – theo cách cường điệu của Trump – “Thỏa thuận thế kỷ”, kế hoạch hòa bình lý tưởng giữa Israel và Palestine mà chính quyền Trump dự kiến ​​sẽ công bố tại một thời điểm nào đó.

Nhóm Trump do Jared Kushner và Jason Greenblatt dẫn đầu đã đến thăm khu vực này nhiều lần để làm việc về kế hoạch và thúc đẩy mối quan hệ giữa Israel và vùng Vịnh. ​​Người Ả Rập Xê-út và người Các Tiểu Vương quốc Ả Rập vẫn đang tìm kiếm sự tiến bộ trên mặt trận Palestine trước khi đồng ý bất kỳ tiến triển nào về bình thường hóa, và đây là một trở ngại vì bản thân người Palestine đã từ chối sáng kiến ​​của Trump một cách rõ ràng. “

Greenblatt nói với chúng tôi rằng các quốc gia Ả Rập không muốn bị kìm hãm, nhưng họ cũng không muốn từ bỏ mục tiêu của người Palestine… họ vẫn chưa đạt được mục tiêu đó”.

Trong khi đó, Yossi Cohen tiếp tục liên lạc với giới lãnh đạo vùng Vịnh. ​​Tại một cuộc họp của các giám đốc tình báo từ khắp khu vực tại Aqaba, Jordan, trên bờ Biển Đỏ, Cohen ngồi cùng bàn với giám đốc Tổng cục Tình báo Ả Rập Xê-út, Khalid bin Ali Humaidan, các giám đốc tình báo Ai Cập và Jordan, và Thiếu tướng Majed Farah, giám đốc Tổng cục Tình báo Palestine. Trong chương trình nghị sự có một lời đe dọa rõ ràng được truyền đạt tới Farah rằng các quốc gia vùng Vịnh có thể tiến lên trong quan hệ với Israel mà không cần người Palestine. Ngày hôm sau, Netanyahu bay đến Amman để gặp Vua Abdullah của Jordan, nơi cảnh báo được lặp lại. Jordan trước đây cai trị Bờ Tây, một tỷ lệ lớn dân số là người Palestine, và vương quốc này thường được tham vấn về các vấn đề của Palestine.

Sau đó, có thông tin cho rằng Netanyahu, cùng với Cohen, đã gặp MBZ tại UAE vào năm 2018. Israel ngày càng tự tin rằng bước đột phá trong quan hệ với UAE và có lẽ là các quốc gia vùng Vịnh khác chỉ còn là vấn đề thời gian.

Nhưng vụ giết chết Jamal Khashoggi vào ngày 2 tháng 10 năm 2018 làm chậm lại tiến trình đàm phán đang đều đặn tiến về phía trước. Một tiết lộ về vụ giết người là điều khiến  Israel bối rối. Hóa ra là các điệp viên Ả Rập Xê-út truy đuổi Khashoggi đã làm lây nhiễm điện thoại của vị hôn thê của ông, Hanan Elatr, và những người khác mà y liên lạc, bao gồm một nhân vật bất đồng chính kiến ​​Ả Rập Xê-út sống tại Canada là Omar Abdulaziz, bằng cách sử dụng một chương trình phần mềm gián điệp, được cho là Pegasus, do một công ty Israel, NSO Group phát triển – mặc dù NSO đã phủ nhận điều này. Các nguồn tin cho chúng tôi biết rằng việc cung cấp các công cụ gián điệp của NSO là sự mua chuộc người Ả Rập Xê-út, UAE và các quốc gia khác mà Israel muốn phát triển quan hệ.

Sau vụ giết người, giấy phép sử dụng Pegasus của Vương quốc đã bị đình chỉ, nhưng Netanyahu và Cohen đã can thiệp để ngăn chặn vụ ám sát Khashoggi làm chệch hướng các nỗ lực ngoại giao lớn hơn của họ. Họ có thể không thích hành động của vị Thái tử hung hăng trong việc loại bỏ những đối thủ khó chịu, nhưng họ cũng cảm thấy lợi ích quốc gia lâu dài của Israel quan trọng hơn nhiều. Trong các cuộc nói chuyện với các quan chức cấp cao của chính quyền Trump, Netanyahu gọi MBS là “đồng minh chiến lược”.

Tuy nhiên, vẫn có những hậu quả về vụ giết Khashoggi tàn bạo nằm ngoài tầm kiểm soát của Israel. Đáp lại sự phẫn nộ của quốc tế về vụ giết người, MBS đã hứa sẽ tiến hành một cuộc điều tra đầy đủ. Trong khi đó, ông đã sa thải hai cố vấn hàng đầu của mình, Saud al Qhatani và Tướng Ahmad al Asiri, cả hai đều được cho là có liên quan đến vụ giết người. Nhưng al Qhatani và al Asiri cũng đóng vai trò chủ chốt trong các mối liên hệ với Israel. Al Qhatani, người được cho là đã giám sát việc tra tấn và thẩm vấn Khashoggi, là người đại diện của Ả Rập Xê-út trong thỏa thuận mua Pegasus từ NSO, trong khi al Asiri, cựu phó giám đốc Tình báo Ả Rập Xê-út và là kẻ chủ mưu bị cáo buộc đằng sau vụ ám sát, được cho là đã đến Israel nhiều lần để thảo luận về sự hợp tác an ninh vẫn còn trong vòng bí mật giữa hai nước (al Asiri sau đó đã bị đưa ra xét xử và được tuyên trắng án; al Qhatani đã bị công tố viên Ả Rập Xê-út điều tra về vụ việc, nhưng không bị buộc tội “do không đủ bằng chứng”).

Vài tuần sau vụ ám sát Khashoggi, Cohen và Netanyahu đã có chuyến thăm công khai để gặp gỡ Sultan Qaboos, nhà lãnh đạo già nua của Oman, một quốc gia ở mũi phía nam của Vịnh, nơi Israel chưa từng và vẫn còn không có quan hệ ngoại giao. Họ đã bay qua không phận Ả Rập Xê-út trên đường đến vương quốc này ở cửa Vịnh Ba Tư, nơi chia sẻ các tuyến đường vận chuyển dầu quan trọng của Eo biển Hormuz với Iran.

Đây là chuyến thăm công khai đầu tiên của một nhà lãnh đạo Israel tới Oman sau hai 22 năm. Shimon Peres đã mở một văn phòng thương mại tại đó vào năm 1996, nhưng đã bị đóng cửa bốn năm sau đó trong bối cảnh bạo lực của cuộc Intifada lần thứ hai – mặc dù các mối quan hệ bí mật vẫn tiếp tục. Chuyến thăm của Netanyahu vào tháng 10 năm 2018 gần như bị hủy khi vợ của Netanyahu, Sara, khăng khăng đòi đi cùng chồng, một sự vi phạm gây lúng túng đối với nghi thức Oman cho rằng vợ chồng không được tham gia các chuyến thăm cấp nhà nước để gặp gỡ Sultan Qaboos chưa lập gia đình và đau yếu, người đã nắm quyền trong năm thập kỷ. Nhưng cuối cùng, người Oman đã chấp nhận sự vi phạm này, và trong các tuyên bố công khai của mình sau cuộc họp, Netanyahu đã nhấn mạnh đến bức tranh rộng lớn hơn. “Bạn không nên đánh giá thấp sự cởi mở và khát khao của thế giới Ả Rập đối với Israel ngày nay”, ông nói.

Cohen và các quan chức Israel khác nói với chúng tôi rằng nếu Qaboos không bị bệnh – ông qua đời vào ngày 10 tháng 1 năm 2020 – Oman sẽ thúc đẩy bình thường hóa hoàn toàn quan hệ với Israel cùng với UAE và Bahrain. Tuy nhiên, anh em họ và người kế nhiệm của Qaboos là Sultan Haitham bin Tariq, trong khi vẫn duy trì mối quan hệ không chính thức với Israel, đã chọn giữ lập trường trung lập.

Chỉ vài ngày sau hội nghị thượng đỉnh Oman năm 2018, Miri Regev, một bộ trưởng cứng rắn thuộc Đảng Likud của Netanyahu, đã có mặt tại UAE với tư cách là khán giả tại một giải đấu judo quốc tế. Bà đã có chuyến thăm được loan báo rộng rãi đến Đại Thánh đường Hồi giáo ở Abu Dhabi, thủ đô của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, và sau đó đứng nghiêm với đôi mắt đẫm lệ khi quốc ca Israel, Hatikvah, được cất ên khi một vận động viên người Israel, Sagi Muki, giành huy chương vàng.

Bất chấp sự chậm lại của các cuộc đàm phán với Ả Rập Xê Út bắt nguồn từ việc MBS sa thải al Qhatani và al Asiri, mối quan hệ lạnh nhạt của Israel với các nước láng giềng Ả Rập khác đang tan băng, nhờ nỗi e sợ chung về Iran đang cung cấp nhiệt. Tuy nhiên, sự tan băng đôi khi khó phát hiện, đặc biệt là khi người Ả Rập Xê-út đưa ra những tín hiệu lẫn lộn, thể hiện sự nồng nhiệt đối với Israel trong không gian riêng tư, nhưng lại rút lui vào sự lạnh lùng trước công chúng.

Vào giữa tháng 2 năm 2019, các quan chức cấp cao từ Ả Rập Xê Út, UAE, Qatar, Ai Cập, Jordan, Morocco và Bahrain đều tham dự một hội nghị thượng đỉnh do Mỹ tài trợ tại Warsaw, Ba Lan, được coi là sự kiện thảo luận về hòa bình và an ninh ở Trung Đông, nhưng thực chất là về việc đối đầu với Iran. Cuộc họp cũng có sự tham dự của Netanyahu và phó tổng thống Mỹ Mike Pence. Pence mở đầu cuộc họp bằng cách lưu ý rằng một thủ tướng Israel và nhiều đại diện của Ả Rập vùng Vịnh “tất cả cùng nhau bẻ bánh mì.” Điều này báo hiệu “một kỷ nguyên mới,” Pence tuyên bố. Văn phòng của Netanyahu đã đăng một dòng tweet nêu rõ lợi ích chung của những người tham dự. “Đây là một cuộc họp mở với đại diện của các quốc gia Ả Rập hàng đầu đang ngồi lại với Israel để thúc đẩy lợi ích của cuộc chiến tranh chung với Iran,” dòng tweet của Netanyahu cho biết. Nó được đăng trong một thời gian ngắn để truyền tải thông điệp và sau đó, trong một hành động thận trọng về mặt ngoại giao, đã bị xóa.

Trong một hành động ngoại giao rò ri-rồi-xóa khác, Netanyahu đã phát hành một video trên YouTube từ các phiên họp kín trong đó Bộ trưởng ngoại giao Bahrain, Khalid Bin Ahmed Al Khalifa, tuyên bố rằng đối đầu với Iran là một thách thức lớn hơn nhiều so với vấn đề Palestine. “Iran đã buôn lậu vũ khí và chất nổ có khả năng xóa sổ thủ đô Bahrain khỏi mặt đất”, ông nói. Đoạn video đã nhanh chóng bị xóa khỏi YouTube, nhưng việc trình chiếu ngắn gọn đã cung cấp một bức tranh rõ ràng về tư duy mới nổi của người Ả Rập.

Một viên chức Bộ Ngoại giao đã nói thế này: “Tại Warsaw, chúng tôi đã mời các bộ trưởng ngoại giao Ả Rập và Netanyahu vào cùng một phòng để ăn tối và bàn về Iran, và điều này chưa từng xảy ra trước đây, và họ rất thích điều đó, và có rất nhiều sự nhiệt tình trong các bộ ngoại giao. Người Ả Rập đã nói rằng, ‘Chúng ta phải tiếp tục điều này.”

Nhưng vẫn còn “quá sớm và quá đáng” để các đại diện Ả Rập được nhìn thấy ở nơi công cộng trong một cái ôm thắm thiết với một thủ tướng Israel hoặc thậm chí ngồi cùng nhau trong một buổi hội nghị. Bức ảnh nhóm phản ánh sự mâu thuẫn của người Ả Rập. Netanyahu có mặt trong đó, nhưng được đặt cẩn thận giữa Ngoại trưởng Pompeo và Phó Tổng thống Pence, như thể để tránh những quan chức Ả Rập tham gia ngồi quá gần một thủ tướng Israel. Ngay cả khi hội nghị đang diễn ra, Hoàng tử Turki Bin Faisal Al Saud, cựu điệp viên Ả Rập Xê-út và đại sứ tại Washington và là người bạn tâm giao của Vua Salman, đã trả lời phỏng vấn với kênh truyền hình tin tức Kênh 13 của Israel trong đó ông nói: “Dư luận công chúng Israel không nên bị lừa dối khi tin rằng vấn đề Palestine là một vấn đề đã chết. Theo quan điểm của Israel, ông Netanyahu muốn chúng tôi có mối quan hệ, và sau đó chúng tôi có thể giải quyết vấn đề Palestine. Theo quan điểm của Ả Rập Xê-út, thì là chiều ngược lại.” Nhưng nếu người Ả Rập Xê-út vẫn do dự, mắc kẹt giữa các mục tiêu mâu thuẫn là hợp tác với Israel và lòng trung thành với người Palestine, thì Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất lại ít do dự hơn. Vào cuối tháng 3 năm 2019, Bộ trưởng Ngoại giao UAE, Anwar Gargash, đã gợi ý thoải mái về chiều hướng của tương lai: “Nhiều, nhiều năm trước, khi người Ả Rập có quyết định không liên lạc với Israel, đó là một quyết định rất, rất sai lầm, khi nhìn lại,” ông tuyên bố. Những bình luận của ông, trong đó ông dự đoán sẽ có nhiều liên lạc hơn giữa các nước Ả Rập và Israel, được đưa ra với sự chấp thuận của MBZ, người nhanh chóng nổi lên như một nhân vật không thể thiếu trong nỗ lực phức tạp nhằm đạt được mối quan hệ bình thường giữa Israel và những kẻ thù trước đây là người Ả Rập.

Cao, gầy và khỏe mạnh, MBZ, một phi công trực thăng được đào tạo tại Anh, đã trở thành người cai trị trên thực tế của UAE kể từ năm 2014 khi người anh cùng cha khác mẹ của ông là Khalifa Bin Zayed bị đột quỵ. Nhưng với tư cách là người con trai được cha yêu quý nhất và là Thái tử của Tiểu vương quốc Abu Dhabi kể từ năm 2003, ông đã trở thành một trong những nhân vật quyền lực nhất tại Các Tiểu vương quốc trong nhiều năm.

MBZ sợ hai kẻ thù, phong trào Huynh Đệ Hồi giáo và Iran. Ông coi Israel là đối trọng với sức mạnh của Iran và là đồng minh trong cuộc đấu tranh chống lại Hồi giáo chính trị, cũng như là nhà cung cấp công nghệ an ninh và là bảo vệ trong quan hệ với Washington. MBZ có lẽ là người tiên phong trong số những nhà cai trị Ả Rập khi nhận ra rằng nền kinh tế của họ cần phát triển vượt ra ngoài nhiên liệu hóa thạch để trở thành các nền công nghiệp công nghệ và dịch vụ. Các nhà lãnh đạo Israel đã gặp MBZ mô tả ông “vô cùng ấn tượng”.

Người Ả Rập Xê-út và MBS là những thế lực hùng mạnh của các quốc gia vùng Vịnh Sunni. MBZ, mặc dù ít lôi cuốn hơn người đồng cấp Ả Rập Xê-út của mình, trong một thời gian dài được coi là người cố vấn và nguồn cảm hứng cho MBS, người kém ông hơn hai mươi tuổi. Cả hai đều nổi lên như những nhà tư tưởng chiến lược tinh vi cam kết định hình lại Trung Đông. Họ đã chiến đấu với nhóm Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen; trong nhiều năm, họ đã tẩy chay Qatar, một nước hậu thuẫn cho Huynh Đệ Hồi giáo; và họ ủng hộ việc lật đổ tổng thống Hồi giáo Mohammed Morsi ở Ai Cập năm 2012. Họ đã trao hàng chục tỷ đô la viện trợ tài chính cho, và kiên quyết ủng hộ người đã lật đổ ông ta khỏi quyền lực, chỉ huy quân đội Abdel Fattah El-Sisi. Cả hai người đều là những nhà độc tài tự do về mặt xã hội, những người tin vào một nền Hồi giáo ôn hòa, và giống như Israel, cả hai đều coi Iran là mối đe dọa chiến lược lớn nhất đối với quốc gia của họ.

Mặc dù lớn tuổi hơn MBS, và mặc dù ông có một số ảnh hưởng đối với người đồng cấp Ả Rập Xê-út của mình, MBZ khó có thể tiến lên phía trước trên mặt trận Israel nếu không có sự đồng ý của Ả Rập Xê-út. Điều này chỉ đơn giản phản ánh thực tế của khu vực. MBZ có thể có quân đội tiên tiến hơn về một số mặt so với Ả Rập Xê-út và một quỹ đầu tư quốc gia thậm chí còn lớn hơn một chút so với Riyadh. Nhưng người Ả Rập Xê-út có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới và sức mạnh kinh tế lớn hơn nhiều. Họ có ảnh hưởng địa chính trị lớn hơn nhiều và, cũng quan trọng trong thế giới Hồi giáo, họ là người bảo vệ hai thánh đường Hồi giáo linh thiêng ở Mecca, những địa điểm linh thiêng nhất trong đạo Hồi.

Và vì vậy, khi Gargash đưa ra dự đoán công khai của mình về mối quan hệ tương lai của người Ả Rập với Israel, thì gần như chắc chắn rằng ông đã làm như vậy với sự đồng ý của Ả Rập Xê-út, ngay cả khi người Ả Rập Xê-út không sẵn sàng đưa ra những bình luận công khai. Hơn nữa, những phát biểu của Gargash đã được theo dõi khi Đại sứ UAE tại Washington, Yousef Al Otaiba, đã nói riêng với Jared Kushner rằng đất nước của ông đã sẵn sàng để bình thường hóa với Israel. Sau đó, Kushner bay đến Israel để cập nhật cho Netanyahu, và mọi thứ có thể đã tiến triển nhanh chóng, nhưng lại có một trở ngại khác, lần này là về phía Israel.

Israel đang chìm sâu trong một cuộc khủng hoảng chính trị. Chính phủ của Netanyahu đã sụp đổ và cuộc bầu cử vào tháng 4 năm 2019 đã không mang lại cho bất kỳ liên minh đảng phái chủ yếu nào một đa số trong quốc hội. Do đó, Netanyahu vẫn nắm quyền với tư cách là người đứng đầu một chính phủ lâm thời sắp hết nhiệm kỳ cho đến một vòng bầu cử sau đó, tại đó một lần nữa không khối chính trị nào giành được đa số. Người UAE không muốn thúc đẩy khi một thông báo quan trọng có thể được coi là can thiệp có lợi cho Netanyahu. Đồng thời, cố gắng hốt phiếu bầu của cánh hữu, Netanyahu đang xác định lại khả năng xáp nhập những vùng đất ở Bờ Tây, khiến người UAE thấy khó lòng tiến tới những quan hệ chính thức.

___

Yossi Cohen liền bay đến Washington, thảo luận với Ngoại trưởng Pompeo nhằm đặt nền móng cho một cuộc hội nghị vào tháng 6 ở Manama, thủ đô của Bahrain, một quốc gia Ả Rập thuộc giáo phái Sunni khác trên Vịnh Ba Tư.  Tại đó, chính quyền Trump tiết lộ khía cạnh kinh tế của kế hoạch hòa bình – một chương trình 50 tỷ đô la đồ sộ,  do các nước Vùng Vịnh tài trợ, để nâng cao kinh tế người Palestine. Người Palestine thì tuyên bố đó là kế hoạch “chết khi đến nơi,” nhưng không giống như trong quá khứ, việc không tiến hành trên mặt trận Palestine không còn là một trở ngại không thể vượt qua đối với tiến trình. Bất chấp sự miệt thị của Palestine, Bahrain, nước chủ nhà, đã sử dụng hội nghị “Hòa bình vì Thịnh vượng” ở Manama để làm rõ ý định của mình đối với Israel.

Bahrain, một vương quốc đảo nhỏ, được nối với Ả Rập Xê Út bằng một cây cầu dài mười lăm dặm, không thể làm gì nếu không được sự chấp thuận của người hàng xóm giàu có và quyền lực của mình. Và những gì họ làm bây giờ đã giúp thúc đẩy quá trình bình thường hóa một cách đáng kể. Bộ trưởng ngoại giao của họ, Khalid Bin Ahmed Al Khalifa, đã trả lời phỏng vấn có ghi âm của một số cơ quan truyền thông Israel được phép tham dự hội nghị, mặc dù Israel không có mặt ở đó. Khalifa khẳng định ủng hộ quyền của Israel trong việc tấn công các mục tiêu của Iran tại Syria; ông nói rằng Israel “sẽ tiếp tục ở lại”; và ông ám chỉ rằng việc bình thường hóa là có thể, ngay cả khi không có thỏa thuận giữa Israel và Palestine.

Người Bahrain cũng gửi một thông điệp khác về vị trí của người Do Thái trong khu vực. Trong các cuộc phỏng vấn của mình, Khalifa mô tả cuộc xung đột giữa Israel và người Palestine là xung đột về lãnh thổ, không phải về tôn giáo, nói rằng bất kỳ nỗ lực nào biến nó thành xung đột Do Thái-Hồi giáo đều là sự trở lại “thời cổ đại”.

“Chúng tôi muốn sống ngày hôm nay”, ông nói.

Tại đó, trong một khoảnh khắc quan trọng mang tính biểu tượng trong hội nghị, một số nhà báo và doanh nhân Israel, cùng với các thành viên Do Thái của phái đoàn Hoa Kỳ, cầu nguyện tại Nhà thờ Do Thái Bahrain ở Manama, trước đây được cộng đồng Do Thái Bahrain sử dụng mặc dù hiện tại đã không còn được sử dụng nữa. Đó là một tín hiệu sâu sắc cho thấy thời thế đang thay đổi, “một ví dụ về tương lai mà tất cả chúng ta có thể cùng nhau xây dựng”, như Jason Greenblatt, người có mặt ở đó, phát biểu.

Tại sao Bahrain lại đặt cược cho một vai trò tiên phong như vậy? Người Bahrain từ lâu đã có mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ, nhằm nhận được đảm bảo an ninh, quan trọng nhất là bằng cách cung cấp căn cứ cho Hạm đội Năm của Hải quân Hoa Kỳ. Bây giờ, triển vọng đạt được thỏa thuận với Israel đã mang lại cho họ thêm một lớp an ninh nữa. Sau đó, Israel sẽ bố trí một liên lạc viên quân sự tại trụ sở Hạm đội Năm, đây là một phần trong nỗ lực của một số quốc gia vùng Vịnh, Hoa Kỳ và Israel nhằm phát triển một hệ thống cảnh báo sớm và đánh chặn trong khu vực, dựa trên công nghệ của Israel, để chống lại tên lửa, máy bay không người lái và các mối đe dọa trên biển của Iran.

Đến lúc này, Cohen đã tự tin rằng đã đến lúc công bố mối quan hệ của Israel với vùng Vịnh, và ông đã làm như vậy tại một hội nghị khác vào ngày 1 tháng 7 năm 2019, ngay sau hội nghị Manama. Đây là sự kiện thường niên được tổ chức tại thị trấn Herzliya của Israel, nơi thu hút hàng loạt nhà ngoại giao, nhà báo, chuyên gia chính sách và một số điệp viên. Bầu không khí vô cùng phấn khích trước sự xuất hiện của Cohen, một phần vì bất kỳ bài phát biểu công khai nào của một giám đốc Mossad đương nhiệm đều rất bất thường. Trên thực tế, cho đến khi Danny Yatom thay thế Shabtai Shavit làm người đứng đầu cơ quan này vào năm 1996, các giám đốc Mossad thậm chí còn không được biết đến tên.

Giới thiệu Cohen tại Herzliya, chủ tịch hội nghị, Amos Gilad, một cựu tướng IDF, đã ca ngợi hoạt động táo bạo gần đây nhất của cơ quan này – “mang kho lưu trữ của Iran đến Israel mà không phối hợp với người Iran.” Sau đó, Cohen lên bục phát biểu, ăn mặc chỉn chu và đắt tiền như thường lệ. Ông mở đầu bằng cách tuyên bố rằng ngay ngày hôm sau, “Giải thưởng An ninh Israel sẽ được trao cho nhóm Mossad đã mang kho lưu trữ nguyên tử của Iran đến Israel.” Ông tiếp tục: “Một vài người, hai phụ nữ và bốn người đàn ông sẽ lên sân khấu. Tên của họ sẽ không được nhắc đến; họ sẽ không được chụp ảnh; nhưng họ đại diện cho hàng trăm nhân viên của chúng tôi đã tham gia vào hoạt động này trong nhiều tháng dài.”

Ông cho biết vụ trộm tài liệu “đã chứng minh rằng điều không thể là có thể và điều không thể tin được vẫn có thể xảy ra”.

Sau đó, ông đưa ra đánh giá an ninh của Mossad về khu vực này, và đó không phải là bản phân tích tình báo nhạt nhẽo thường thấy, nói lên nhiều điều nhưng lại chẳng tiết lộ điều gì.

Israel, ông tuyên bố, sau “một quá trình lâu dài, bí mật của Mossad”, đã thiết lập quan hệ chính thức với Oman. Trên thực tế, Israel chỉ đơn giản là mở một văn phòng đại diện mới tại Oman, và không có quan hệ ngoại giao đầy đủ với nước này, nhưng việc Cohen tiết lộ “một quá trình lâu dài, bí mật của Mossad” là lần đầu tiên xác nhận chính thức về sự tham gia của cơ quan tình báo Israel với các quốc gia vùng Vịnh, mà sau đó Cohen cho rằng đã sẵn sàng cho một sự thay đổi thực sự mang tính lịch sử. “Mossad ngày nay”, ông nói, “nhận diện một cơ hội hiếm có, có lẽ là lần đầu tiên trong lịch sử Trung Đông, để đạt được sự hiểu biết chung trong khu vực dẫn đến một hiệp định hòa bình toàn diện. Các lợi ích chung, cuộc chiến chống lại các đối thủ như Iran và chủ nghĩa khủng bố thánh chiến, mối quan hệ chặt chẽ với Nhà Trắng và các kênh liên lạc với Điện Kremlin đều kết hợp lại để tạo ra những gì có thể là một cơ hội chỉ xảy ra một lần”.

Khán giả xôn xao; giới truyền thông trở nên điên cuồng suy đoán xem Cohen đang nói về điều gì và điều gì sắp xảy ra. Một số người bác bỏ bài phát biểu vì cho rằng nó tách biệt với thực tế, nói rằng các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh chưa sẵn sàng phá vỡ yêu cầu trước đây của họ là phải có một hiệp ước hòa bình với người Palestine trước khi bình thường hóa quan hệ với Israel có thể diễn ra. Nhưng khi nhìn lại, những gì Cohen nói đã dự đoán Hiệp định Abraham khá chính xác. Ông bản chất có thể là một tay bài bạc, nhưng ông hiểu rõ hơn những người chỉ trích mình về mức độ thay đổi của tình hình ở Trung Đông. Sau vô số cuộc họp và tin nhắn văn bản được mã hóa với các nhà lãnh đạo vùng Vịnh và các quan chức tình báo, ông biết rằng họ đã sẵn sàng cho một điều gì đó mang tính lịch sử. Câu hỏi duy nhất theo quan điểm của ông là thời gian. Đối với ông, nó có thể đã xảy ra vào năm đó. Nhưng bế tắc chính trị của Israel đã chặn lại tiến trình.

Việc Cohen công khai tiết lộ mối quan hệ của Mossad với các quốc gia vùng Vịnh đã thu hút sự chú ý. Nhưng bài phát biểu chủ yếu tập trung vào Iran, tham vọng hạt nhân của nước này, các nỗ lực tấn công các mục tiêu của Israel và Do Thái trên toàn thế giới, hành động gây hấn của nước này trong khu vực và sự cố thủ của nước này ở Syria – và vai trò của Mossad trong việc đối đầu với Iran trên tất cả các mặt trận này. Đêm trước bài phát biểu, Không quân Israel đã tiến hành một cuộc tấn công lớn vào các vị trí của Iran và Hezbollah ở Syria. Điều mà Cohen không nói, mặc dù có thể suy ra từ những phát biểu của ông, là Mossad đang thực hiện các bước chuẩn bị cuối cùng cho một loạt các cuộc tấn công ngoạn mục vào chương trình hạt nhân và nhân sự của Iran, và vào người đứng đầu mạng lưới khủng bố toàn cầu của nước này.