Nghiên Cứu Lịch Sử

Được biết đến rộng rãi với biệt danh Thích Minh Tuệ, nhà khổ hạnh này được cho là đã đi bộ qua Việt Nam ít nhất bốn lần, trong nhiều năm trước khi một số youtuber và ticktockers chú ý vào năm 2024 và bắt đầu theo dõi ông, đưa ông đến với sự chú ý của cả nước và quốc tế.

Nhà khổ hạnh, tên khai sinh được cho là Lê Anh Tú, đi chân trần và mặc áo choàng làm từ những mảnh vải vụn khác nhau mà mọi người tặng cho ông trong chuyến đi. Bát khất thực của ông là vật chứa bên trong của một nồi cơm điện.

Nhà khổ hạnh này đã gặp phải tranh cãi với một giáo đoàn Phật giáo được chính thức công nhận tại Việt Nam sau khi cư dân mạng bắt đầu so sánh lối sống giản dị của ông với những người trong giáo đoàn.

Theo các báo cáo, Minh Tuệ không tuyên bố mình là một nhà sư chính thức, mà chỉ là một học viên của giáo lý Phật giáo và đang thực hành dhutanga.

Mặc dù những người khác gọi ông là ‘Thích’ (Hòa thượng), ông luôn tự gọi mình là ‘con’ theo cách học sinh tự gọi mình khi xưng hô với giáo viên, các báo cáo cho biết.

Các nhà chức trách khu vực Việt Nam cũng được cho là đã thúc giục Minh Tuệ dừng đi bộ vào năm ngoái vì đám đông lớn đã theo sau khi ông vào các thị trấn lớn hơn khiến giao thông thành phố bị đình trệ.

Trong một thời gian, ông biến mất khỏi các con đường chính, dẫn đến sự suy đoán và lo lắng trong số những người theo dõi ông trên internet. Vào tháng 12 năm 2024, Minh Tuệ đã bắt đầu cuộc hành hương đến Ấn Độ để đến nơi sinh của Đức Phật, đi bộ qua một số quốc gia bao gồm Lào và Thái Lan.

Ban đầu, ông dự định đi qua Myanmar đến Ấn Độ nhưng không thể nhập cảnh và thay vào đó đã đi đến Malaysia và kết thúc ở Sri Lanka.

Sau khi hạ cánh ở Sri Lanka, ông bắt đầu đi bộ qua đảo về phía Jaffna. Các video trên Youtube cho thấy ông đã đến Sri Lanka từ Singapore.

Theo một nhà sư cao cấp từ Đền Ambarukkarama của Mugurugampala ở Sri Lanka, người đang giúp đỡ nhà sư khổ hạnh, nhóm này đang gặp khó khăn sau khi một nhà sư cao cấp khác của Sri Lanka yêu cầu các ngôi đền không được tiếp đón ông.

Nhóm hơn 30 nhà sư khổ hạnh và tín đồ tại gia người Việt đã hạ cánh tại Sri Lanka vào ngày 12 tháng 4 và cũng ở lại Đền của ông vào ngày đầu năm mới.

“Theo quan sát của chúng tôi, những người này rất vô hại, có trách nhiệm và hành động rất kỷ luật (vinyawath)”, nhà sư giải thích.

“Họ đang thực hành Dhutangadari và đi chân trần.

“Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi nên đối xử với những du khách đến từ Việt Nam này theo đúng truyền thống hiếu khách của chúng tôi. Nếu họ gặp phải điều gì đó có hại thì điều đó không tốt cho danh dự của đất nước chúng tôi.

“Nhưng sau một số lần giao tiếp với một Tỳ kheo ở Việt Nam với một trong những Tỳ kheo của chúng tôi, một ấn tượng sai lầm đã được tạo ra, đã có một số vấn đề gây ra cho những người Việt Nam tại gia đi theo họ.

“Một số ngôi chùa cũng đã từ chối tiếp nhận họ. Vì vậy, hai người trong chúng tôi từ ngôi chùa của chúng tôi đã quyết định ở lại với họ và giúp đỡ họ cho đến khi họ rời khỏi đất nước của chúng tôi và đối xử với họ bằng lòng tốt và lòng trắc ẩn (karuna và maithree).

Một nhà sư cao cấp người Sri Lanka đã đăng một tin nhắn whatsapp mà ông nói rằng đã gây ra vấn đề cho nhóm.

“Thay vì viết tin nhắn whatsapp mà không hỏi ý kiến, tôi xin vui lòng xem xét vấn đề này và hành động theo cách bảo vệ phẩm giá của đất nước chúng tôi.

“Các viên chức ngoại giao của chúng tôi và các nhà sư có trách nhiệm nên xem xét vấn đề này và thực hiện các hành động cần thiết để họ được ở lại hợp pháp.

Trong khi đó, có vẻ như đã có những câu hỏi được đặt ra về việc liệu họ có thể đi bộ trên đường sau khi đến bằng thị thực du lịch hay không, thero cho biết. Nhà sư đang có kế hoạch đến Anuradhapura và Jaffna, ông nói.

Không rõ vấn đề là gì khi đi bộ bằng thị thực du lịch trên một con đường Phật giáo, vì những du khách khác đi trên các con đường Trà và Ramayana.

Ông không được biết đến với việc thuyết giảng trong chuyến đi đến Ấn Độ của mình và chỉ đôi khi trả lời các câu hỏi.

“Hành trình của tôi là một cuộc đi bộ suốt đời”, vị tu sĩ khổ hạnh được trích dẫn bởi cổng thông tin VNExpress vào tháng 5 năm ngoái. “Tôi không có ý định truyền bá bất kỳ thông điệp nào, vì mọi thứ trong Phật giáo đều được Đức Phật dạy.

“Tôi chỉ muốn thực hành theo lời dạy của Đức Phật để hoàn thiện bản thân. Khi tôi đi bộ, tôi cầu nguyện cho mọi người luôn được hạnh phúc với gia đình của họ.”

Nhà khổ hạnh người Việt Nam đã phải nghỉ đêm tại một xưởng cưa, và điều đó thật không phù hợp vì có tới 11.000 ngôi chùa ở Sri Lanka, thero người Sri Lanka đã quan sát.

Tuy nhiên, nhà khổ hạnh này mang theo một chiếc chăn và được cho là luôn ngủ trong các khu rừng và nghĩa trang cùng nhiều nơi khác khi ông đi bộ khắp đất nước của mình.

Tờ báo Aruna của Sri Lanka đưa tin rằng vị Tổng trưởng của Chi hội Malwatte đã viết thư cho Tổng ủy viên các vấn đề Phật giáo, yêu cầu điều tra về vấn đề nhập cư.

Tham khảo: 

THƯ NGỎ GỬI GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM của nhà báo Hoàng Hưng

Kính gửi chư vịHoà thượng Thích Trí Quảng, Pháp chủ Hội đồng Chứng minh,

Hoà thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Trị sự

Những ngày gần đây, cộng đồng mạng xôn xao về một lá thư được cho là của Thượng toạ Thích Nhật Từ, một chức sắc giữ nhiều chức vụ cao cấp trong quý Giáo hội (với chữ ký và con dấu rõ ràng).

Lá thư mang Số: 12/2025/CV-BPGQT

Từ TP. Hồ Chí Minh, ngày 13 tháng 4 năm 2025

Gửi: Đại Tăng thống Tông phái Malwatta (Sri Lanka)

V/v: Yêu cầu can thiệp liên quan đến hành vi vi phạm luật pháp Việt Nam và Giới luật Phật giáo của ông Lê Anh Tú.

Lá thư có nhiều điểm vu khống thô bạo và trắng trợn đối với những công dân Việt Nam đang tiến hành tu tập Phật pháp một cách hợp pháp, theo lối riêng mà họ lựa chọn, thực hiện quyền tự do tín ngưỡng mà hiến pháp và luật pháp nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam long trọng thừa nhận.

Những điểm vu khống cá nhân hết sức rõ ràng:

1. Giả danh tu sĩ Phật giáo: Ông Lê Anh Tú đã bất hợp pháp khoác lên mình y phục tu sĩ Phật giáo mà chưa từng thọ giới Tăng sĩ (Samanera hoặc Bhikkhu) theo giới luật Phật giáo. Hành vi này vi phạm luật Tín ngưỡng, Tôn giáo của Việt Nam.

(Ông Lê Anh Tú chưa bao giờ tự xưng là “tu sĩ Phật giáo”, mà chỉ tự nhận là công dân Việt Nam tập tu theo các hạnh đầu đà của Phật giáo nguyên thuỷ và trang phục “y phấn tảo” của những người đi theo lối tu ấy, không mặc y phục của tu sĩ Phật giáo Việt Nam. Do đó ông không vi phạm điều khoản nào trong các luật về tín ngưỡng, tôn giáo của Việt Nam)

2. Cố ý lập giáo phái ly khai, gây chia rẽ: Ông Lê Anh Tú có ý định thành lập một nhóm tu sĩ tự xưng tên là “Giáo phái khổ hạnh”, không phù hợp với quy định Phật giáo Việt Nam. Trong những tháng gần đây, ông đã tập hợp khoảng 30 người có lý lịch không rõ ràng để tham gia nhóm khất thực, gây tổn hại đến uy tín và sự đoàn kết của Phật giáo Việt Nam.

(Ông Lê Anh Tú chưa bao giờ nói lên ý định lập nhóm tu sĩ, ông không tập họp, không rủ, không mời, cũng không xua đuổi bất cứ ai đi theo mình)

3. Gây rối trật tự công cộng và ảnh hưởng danh tiếng quốc gia: Theo các báo cáo từ truyền thông Việt Nam, ông Lê Anh Tú từng gây rối công cộng năm 2021. Hiện tại, ông được hậu thuẫn bởi các tổ chức chống chính phủ tại Mỹ, Úc và một số cộng đồng hải ngoại nhằm bôi nhọ chính phủ Việt Nam và chia rẽ Phật giáo.

(Ông Lê Anh Tú chưa từng “gây rối công cộng”, ngược lại ông đã được các lực lượng cảnh sát Việt Nam hỗ trợ hết sức nhiệt tình khi đi bộ hành trên các con đường của đất nước, cho đến khi bị đám đông bu theo làm cản trở giao thông).

Theo luật pháp Việt Nam, người viết và gửi đi lá thư trên có thể bị khởi kiện vì tội vu khống, làm nhục người khác (theo Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm e khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017).

Kính thưa chư vị

Không thể phủ nhận một thực tế: Cuộc bộ hành của ông Minh Tuệ và hàng chục hành giả đi theo đã nhận được sự yêu kính và tán thán của hàng triệu người Việt Nam trong nước và trên thế giới, cùng hàng ngàn người sở tại ở các nước mà ông và đoàn đi qua; đó là sự xiển dương và quảng bá Phật pháp vô cùng hữu hiệu, cũng là sự vinh danh con người Việt Nam và chính sách tự do tín ngưỡng của Nhà nước Việt Nam trên trường quốc tế. Thực tế này ngược hẳn với nhận định vô căn cứ trong bức thư là: “gây tổn hại đến uy tín và sự đoàn kết của Phật giáo Việt Nam”, “ảnh hưởng đến danh tiếng quốc gia”.

Lá thư vu khống được các lực lực lượng chức năng Sri Lanka trao cho đoàn tu tập của ông Lê Anh Tú (tức hành giả Minh Tuệ) làm bằng chứng để ngăn trở đoàn bộ hành, sau đó

được lan truyền rộng rãi trên thế giới mạng, đã tạo ra phản ứng mạnh mẽ từ nhiều người có uy tín trong nước và trên thế giới. Nhiều người đã gửi thư đến các cơ quan chính quyền Sri Lanca để phản đối. Sự cố đang được thông tin rộng rãi trên mạng lưới truyền thông quốc tế.

Vậy thì chính lá thư vu khống mang chữ ký của Thượng toạ Thích Nhật Từ và con dấu của Ban Phật giáo quốc tế của Giáo hội Phật giáo TPHCM đang phá hoại nghiêm trọng uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và đánh mạnh vào chủ trương tự do tín ngưỡng của Nhà nước Việt Nam.

Giữa lúc Việt Nam đang khẩn trương chuẩn bi Đại lễ Vesak Liên Hiệp quốc năm 2025 mà Thượng toạ Thích Nhật Từ là một thành viên quan trọng của Ban tổ chức, sự việc “lá thư vu khống” trên sẽ tác hại không ít đến thành công của Đại lễ.

Vì vậy, tôi, cũng như hàng triệu người đang theo dõi sự việc trên mạng, khẩn thiết thỉnh cầu chư vị có tiếng nói chính thức của Giáo hội Phật giáo Việt Nam về lá thư vu khống đầy tai tiếng trên và xử lý ngay chức sắc liên quan nếu có.

Kính thư

Hoàng Hưng, nhà báo tự do, nguyên Trưởng ban Văn hoá Báo Lao Động thuộc Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam.