Nghiên Cứu Lịch Sử

NHÀ ROMANOV – Chương Cuối

ROBERT K. MASSIE

Trần Quang Nghĩa dịch

17 . Tốt tùy người sử dụng

Vào mùa hè năm 1994, trong khi Peter Gill và các đồng nghiệp của ông tại Phòng Khoa học Pháp y đang làm việc để trích xuất DNA từ các lát mô của Anastasia Manahan mà Gill đã mang về từ Charlottesville, Maurice Philip Remy vẫn đang ra sức tự mình tìm kiếm một số nguồn DNA của Anastasia Manahan. Việc bác bỏ vụ kiện của Hiệp hội Quý tộc Nga chống lại Bệnh viện Martha Jefferson vì thiếu tư cách pháp lý tự nó không ngăn cản được Remy lấy từ bệnh viện một mẩu mô giống hệt với mẫu mà Gill đã lấy. Thật vậy, việc Thẩm phán Swett bác bỏ vụ kiện đã cho Remy toàn quyền nộp đơn lên Ed Deets, người quản lý bất động sản của Manahan, để xin một mẫu mô gửi cho Mary-Claire King ở California. Tuy vậy Remy vẫn tỏ ra nghi ngờ về độ tin cậy của Tiến sĩ King. Khi quyết định phải làm gì tiếp theo, bất ngờ ông quay sang đối thủ gần đây của mình, Schweitzer. Richard Schweitzer nghĩ mình nên xử lý King như thế nào? Schweitzer cố gắng hỗ trợ. “Mary-Claire King thực sự không phải là người đích thân làm việc với những vật phẩm đó,” ông nói với Remy. “Việc đó do một người tên là Charles Ginther đảm nhiệm. Giờ anh ta là người không được hoan nghênh trong phòng thí nghiệm của bà ấy, nhưng anh ta vẫn tiếp tục làm việc trong một phòng thí nghiệm khác ngoài đó, và tôi có thể cho anh số điện thoại của anh ấy.” Remy nhanh chóng gọi cho Ginther. Chẳng mấy chốc, ông lại gặp thêm khó khăn.

Charles Ginther, một nhà khoa học DNA trẻ làm việc trong phòng thí nghiệm của Tiến sĩ King, đã chiết xuất DNA ty thể từ các vật phẩm Ekaterinburg do William Maples mang đến và từ các mẫu máu của Xenia Sfiris và Công chúa Sophie do Remy cung cấp. Ginther, King giải thích với Richard Schweitzer, “đã hoàn thành báo cáo và giao nộp, nhưng tôi không thể công bố nó. Anh ấy là một nhà khoa học giỏi, nhưng lại không giỏi viết báo cáo. Tôi phải gửi lại cho anh ta để tiếp tục chỉnh sửa, để tôi cảm thấy chúng tôi có thể công bố nó như một báo cáo thường kỳ của phòng thí nghiệm này.” Điều này có thể đúng, nhưng một tình huống khác cũng có thể góp phần vào việc King không công bố báo cáo này: đó là các xét nghiệm trên xương Ekaterinburg trong phòng thí nghiệm của King đã cho ra những kết quả giống hoặc kém hơn những kết quả mà Tiến sĩ Gill đã công bố. Nếu đúng như vậy – như một nhà khoa học DNA khác đã chỉ ra – thì King sẽ không muốn nói ra: “Đây là kết quả của chúng tôi. Chúng không tốt bằng kết quả của Gill.” Có lẽ, bà cảm thấy tốt hơn hết là không nói gì cả.

Trong mọi trường hợp, khi vụ kiện Charlottesville sắp kết thúc, King và Ginther đã bất đồng quan điểm, và Ginther chuyển sang phòng thí nghiệm bên kia hành lang của Tiến sĩ George Sensabaugh. “Tiến sĩ King đã nói với tôi về mối bất hòa của họ bằng những lời lẽ gay gắt nhất,” Richard Schweitzer nói. “Tôi chưa bao giờ nghe một nhà khoa học nào hạ thấp đồng nghiệp theo cách đó. Về cơ bản, bà ấy nói rằng bà ấy phải đuổi Chuck Ginther ra khỏi phòng thí nghiệm của mình. Việc một nhà khoa học nói điều đó với một người bình thường đã là một điều phi thường đối với tôi.” Ginther, học sau nhưng cùng trường với King, nói về mối quan hệ này với sự thận trọng: “Mary-Claire King là một nhà khoa học nổi tiếng. Bà ấy là người phù hợp, đúng lúc, đang nghiên cứu đúng căn bệnh [ung thư vú]. Bà ấy là một phụ nữ, đang nghiên cứu về căn bệnh của phụ nữ, tại một trường đại học danh tiếng. Và rất nhiều người rất mong muốn bà ấy thành công. Nhưng làm việc cùng bà ấy rất khó khăn.”

Trong bối cảnh này, Remy đã tìm đến Schweitzer. “Remy không biết cách viết thư cam kết từ một phòng thí nghiệm,” Schweitzer nhớ lại. “Và ông ấy cũng gặp khó khăn trong việc làm sao để lấy được các mẫu vật phẩm ở Ekaterinburg từ tay Mary-Claire King và chuyển cho Ginther ở bên kia hành lang. Vì vậy, tôi đã giúp ông ấy. Tôi đã soạn thảo tài liệu cho ông ấy.” Tại sao Schweitzer, người vừa kết thúc cuộc chiến bảy tháng mệt mỏi với Remy tại tòa, lại cố gắng giúp kẻ thù cũ của mình sắp xếp một thỏa thuận với Ginther? “Bởi vì tôi muốn thực hiện thêm nhiều xét nghiệm, so sánh mẫu mô của nhà Manahan với nhà Hesse,” Schweitzer giải thích. “Tôi biết Charles Ginther là một nhà khoa học và kỹ thuật viên xuất sắc trong lĩnh vực đó. Tôi không hề phản đối việc Remy là người có thể hoàn thành công việc này. Vấn đề của tôi với Remy và nhóm của ông ta là họ không quan tâm đến thiệt hại mà họ gây ra miễn là họ đạt được mục đích. Họ không hiểu rằng họ có thể đạt được mục đích mà không cần phải gây ra nhiều thiệt hại. Tôi nói với Remy rằng theo tôi đó là khuyết điểm lớn nhất của ông ta.”

Vào tháng 6, Remy – với sự giúp đỡ của Schweitzer – đã yêu cầu Ginther chấp nhận một ủy nhiệm để ông có thể đưa ra yêu cầu chính đáng xin mẫu mô từ Ed Deets. Ngoại trừ mô Manahan, Ginther đã có những gì cần thiết để tiến hành. Anh đã thực hiện các hồ sơ nhà Hesse và Romanov trong phòng thí nghiệm của King; vào thời điểm đó, anh cũng có các hồ sơ tương tự được Peter Gill công bố trên tạp chí Nature Genetics. Nếu Ginther nhận được mẫu mô từ Charlottesville, anh ta có thể hoàn thành nhiệm vụ của Remy một cách suôn sẻ.

Nhưng Ginther (người không được trả công cho công việc của mình) đã đặt ra hai điều kiện tiên quyết: Thứ nhất, anh muốn Mary-Claire King tuyên bố rõ ràng bằng văn bản rằng bà không muốn nhận nhiệm vụ do Remy đề xuất và bà không phản đối việc anh làm như vậy. Ngoài ra, Ginther còn yêu cầu Remy

sắp xếp để King cung cấp cho anh các vật phẩm đối chiếu của Romanov và Hesse trong phòng thí nghiệm của bà. Trong nỗ lực thực hiện điều này, Remy đã gọi điện cho Tiến sĩ King. Ông gặp khó khăn trong việc liên lạc với bà, và khi liên lạc được, ông cũng không thuyết phục được bà.

Sau đó, Remy thuê công ty luật O’Melveny and Myers ở Los Angeles để làm trung gian hòa giải. Các luật sư nói với ông rằng khi họ gọi cho King, bà ấy nói rằng bà ấy sẽ vui lòng cung cấp mẫu máu nếu có thể tìm thấy chúng . . . bà ấy không biết chính xác chúng ở đâu. Đây chỉ là một trong số rất nhiều dự án của phòng thí nghiệm của bà ấy. Bà ấy cũng phàn nàn rằng bà không thể chịu đựng được Remy, luôn càu nhàu và la hét qua điện thoại, ra lệnh cho bà ấy phải làm gì. Bà ấy nói rằng mình sẽ không lãng phí thời gian cho một người như vậy. Remy trả lời: “Tôi không hiểu bà ấy đang nói gì.”

Cuối cùng, King cũng đã đưa các mẫu đối chiếu cho Ginther. Tuy nhiên, sau đó, Remy phàn nàn với Schweitzer rằng bà ấy đã trao cho Ginther rất ít vật phẩm để làm việc. “Bà ấy nói đã vứt đi hầu hết,” Remy nói, “những thứ mà chúng tôi đã vất vả lắm mới có được.” Không ai biết liệu bà ấy thực sự đã không lưu các mẫu máu hay muốn giữ lại cho mục đích sau này, không ai biết được . Remy tin rằng động cơ của bà ấy là ác ý. Schweitzer không đồng ý. “Tôi chỉ nghĩ bà ta chẳng thèm quan tâm nữa. Bà ấy đang làm việc khác, và chỉ là chẳng thèm quan tâm nữa.”

Ginther, giống như Remy, cảm thấy Mary-Claire King không cho phép anh lấy đủ vật phẩm theo thể tích hoặc trọng lượng từ phòng thí nghiệm của bà. Ginther nói với Schweitzer rằng Gill đang làm việc với một gam rưỡi vật phẩm DNA, trong khi anh chỉ có chưa đến một gam. Tuy nhiên, Ginther cũng  bắt tay vào việc. Anh đã thực hiện hầu hết công việc này ở phòng thí nghiệm của King, nhưng anh muốn làm lại để tránh bị buộc tội sử dụng công trình của bà. Một lần nữa, anh lại lấy DNA ty thể từ các vật phẩm từ nhà Hesse và Romanov. Một lần nữa, anh lại chiết xuất mtDNA từ mẫu máu do Remy gửi cho anh, lấy từ một phụ nữ tên là Margaret Ellerick. (Bà Ellerick là cháu gái của Franziska Schanzkowska, người phụ nữ Ba Lan đã mất tích ở Ba Lan khoảng thời gian một thiếu nữ vô danh  được vớt ra khỏi kênh đào.) Tuy nhiên, ngay cả khi thực hiện công việc này vào tháng 7 năm 1994, Ginther vẫn không có vật phẩm nào – không có mô, không có máu, không có xương hoặc tóc – để trích xuất DNA của người phụ nữ mà Remy đã giao cho anh nhiệm vụ xác định, Anastasia Manahan.

☆  ☆  ☆

Remy, bực bội vì không thể có được kết quả từ Mary-Claire King và vì thời gian bỏ ra để thỏa mãn điều kiện làm việc của Charles Ginther, lại bận rộn ở nơi khác. Ông nhận ra rằng, bất chấp tất cả những lời lẽ được nói ra trước tòa về lợi ích của việc xét nghiệm song song, bất kỳ kết quả nào Ginther thu được từ việc xét nghiệm mô ở Charlottesville cũng chỉ là bản sao của các xét nghiệm đã được Peter Gill thực hiện. Về nhì trong cuộc đua này không phải là mục tiêu của Remy. “Tôi nghĩ lúc đó Remy đã quyết định bỏ qua mẫu của Gill bằng cách tìm mẫu của mình ở một nơi khác,” Ginther nói.

Remy và các trợ lý của ông bắt đầu tìm kiếm ở Đức, thông qua các bệnh viện, viện điều dưỡng và phòng khám bác sĩ, các mẫu máu được lưu trữ của Anna Anderson, có thể là kết quả của các cuộc kiểm tra y tế trong suốt bốn hoặc năm thập kỷ bà sống ở đất nước đó. Một trong những nhà nghiên cứu của ông đã tìm thấy dấu vết máu trong một ống thông (ống nghiệm) được sử dụng trong một cuộc kiểm tra định kỳ vào cuối những năm 1950 và được lưu giữ bởi bác sĩ trị liệu địa phương của bà như một sự tò mò. Nhưng không thể rút ra được điều gì hữu ích từ ống thông này.

Vào tháng 7, Remy tìm thấy Giáo sư Stefan Sandkuhler, cựu bác sĩ huyết học của Đại học Heidelberg, người đã khám cho Anna Anderson vào ngày 6 tháng 6 năm 1951. Bà được đưa đến gặp ông để xét nghiệm xem có phải là người mang bệnh máu khó đông hay không, có lẽ là để củng cố lời khai rằng bà là con gái của Hoàng hậu Alexandra. Sau khi lấy mẫu máu, Sandkuhler đã làm theo quy trình thông thường, nhỏ một giọt lên một tấm kính, để khô và bảo quản. Vị giáo sư tìm thấy mẫu máu và đưa cho Remy. Dấu khắc trên kính, nguồn chứng cứ duy nhất xác thực, là tên bệnh nhân. Remy nói rằng ông đọc được “Anastasia”. Sandkuhler nói với Remy rằng kết quả xét nghiệm máu năm 1951 không có kết quả rõ ràng.

Remy chia bản kính chứa mẫu máu lấy được từ Sandkuhler thành hai phần. Một nửa được gửi cho Giáo sư Bernd Herrmann, một chuyên gia về nhận dạng DNA nhân bằng kỹ thuật lặp lại nối tiếp ngắn (STR) tại Viện Nhân chủng học thuộc Đại học Göttingen. Nửa còn lại được gửi cho Tiến sĩ Ginther ở Berkeley. Manh mối duy nhất để xác định danh tính là cái tên Anna Anderson (không phải “Anastasia” như Remy đã báo cáo) được khắc trên kính. Ginther đã cố gắng nhưng không thể chiết xuất DNA từ máu khô. Tuy nhiên, sau đó, Herrmann đã có được DNA từ một nửa bản kính của ông ấy. Ông ấy đã gửi mẫu DNA này đến Ginther để xâu chuỗi và có được một hồ sơ. Ginther thấy rằng DNA này không khớp với hồ sơ nhà Hesse (tức là người hiến máu không liên quan huyết thống với Hoàng hậu Alexandra), nó cũng không khớp với hồ sơ của Schanzkowska được lấy ra từ Margaret Ellerick. Bởi vì máu trên bản kính không khớp với, theo cách Ginther nói, “bất kỳ nhân vật được quan tâm nào,” anh thắc mắc về tính toàn vẹn và nguồn gốc của bản kính. “Đó là một bản kính hở. Nó có thể đã bị nhiễm bẩn. Thậm chí nó còn không có tấm kính che phủ. Ai đó vừa bôi máu lên đó và máu đã khô”, anh nói.

☆  ☆  ☆

Vào mùa hè năm 1994, những phát hiện của Peter Gill về mô ở Charlottesville được chờ đợi trong lo lắng tại các cung điện Anh và lâu đài Đức. Báo cáo trước đó cho biết hài cốt của Anastasia đã mất tích từ hố mộ ở Ekaterinburg đã gây nỗi bất an trong các gia đình hoàng tộc ở cả hai nước. Hầu như không có ngoại lệ, hoàng gia Anh và Đức luôn kiên quyết bác bỏ tuyên bố của Anna Anderson rằng bà là con gái của Sa hoàng. Hoàng gia Anh thường gọi bà Manahan là “Anastasia giả mạo”. Những anh em họ nhà Hesse của Hoàng tế Philip dùng ngôn từ mạnh mẽ hơn. Giờ đây, khi Gill sắp trình bày báo cáo, một cái hố kinh hoàng sắp mở ra trước mắt những gia đình này. Sẽ ra sao nếu kết quả là một hành động bất công khủng khiếp về mặt đạo đức và chính trị chống lại một chị em họ Hoàng gia bất hạnh?

Trong nhiều năm, Maurice Remy đã cố gắng hết sức để lôi kéo người Hesse, tức là hậu duệ của gia đình Hoàng hậu Alexandra và em trai bà, Đại công tước Ernest Louis, vào toan tính ngăn cản gia đình Schweitzer. Chị gái của Hoàng tế Philip, Công chúa Sophie xứ Hanover, hiện đã 81 tuổi, đã hiến máu cho Remy, và ông đã gửi máu này để so sánh cho Mary-Claire King. Remy cũng đã tiếp cận Công chúa Margaret xứ Hesse, góa phụ 82 tuổi của Hoàng tử Louis xứ Hesse, người mà cha bà, Đại Công tước Ernest, từng là kẻ thù của người tự xưng vào những năm 1920. Sinh ra ở Scotland, Công chúa

Margaret thừa kế Wolfgarten, lâu đài Rhineland nơi Hoàng hậu Alexandra đã trải qua thời thơ ấu. Bà cũng quản lý kho lưu trữ riêng của gia tộc Hesse, mà trong một thời gian, bà đã mở cho các nhà nghiên cứu của Remy. Một người dòng Hesse thứ ba quan tâm là Hoàng tử Moritz, người sẽ thừa kế Lâu đài Wolfsgarten sau khi Công chúa Margaret không có con qua đời.

Nỗ lực của Remy chủ yếu bị cản trở bởi Hoàng tế Philip và thư ký riêng của ông, Ngài Brian McGrath. Hoàng tế không phản đối việc chị gái mình cung cấp mẫu máu – xét cho cùng, ngài cũng đã hiến máu cho Peter Gill để giúp xác minh hài cốt ở Ekaterinburg. Nhưng khi Remy đi xa hơn và cố gắng lôi kéo Sophie, Margaret và Moritz vào vụ kiện Charlottesville, McGrath, thay mặt Hoàng tế Philip, đã nghiêm khắc “khuyến cáo” những người họ hàng Đức này tránh xa. Không phải Hoàng gia Anh

lo lắng người tự xưng có thể chính là Anastasia; thực tế, họ hoàn toàn tin chắc rằng bà không phải. Thay vào đó, họ lo ngại việc tranh cãi về danh tính của Anastasia Manahan và các vụ kiện tụng liên quan ở Charlottesville có thể phần nào ảnh hưởng đến chuyến thăm cấp nhà nước sắp tới của phu nhân ông, Nữ hoàng Elizabeth II, tới Nga. Không ai muốn sự kiện ngoại giao này bị lu mờ bởi một tuyên bố – nhất là khi Elizabeth đang ở Nga – rằng Anna Anderson chính là con gái của Sa hoàng Nicholas II. Do đó, các cố vấn của nữ hoàng đã ủng hộ việc xác định danh tính của người tự xưng – trước khi Nữ hoàng lên đường đến Moscow vào ngày 17 tháng 10.

☆  ☆  ☆

Đầu tháng 9, Peter Gill nói với Richard Schweitzer rằng ông sắp đạt được kết quả. Schweitzer và Phòng  Khoa học Pháp y đã thống nhất ngày 5 tháng 10, Gill sẽ công bố kết quả điều tra của mình tại một cuộc họp báo ở London. Đồng thời, Ed Deets sẽ nộp kết quả lên tòa án và tổ chức một cuộc họp báo ở Charlottesville. Phòng  Khoa học Pháp y đã nói rõ với Schweitzer rằng, vì đây là một ủy nhiệm tư nhân, nên ông, chứ không phải họ, chịu trách nhiệm sắp xếp và chủ trì cuộc họp báo.

Cả Gill lẫn Schweitzer đều không tìm kiếm sự độc quyền cho các xét nghiệm của Gill. Ngược lại, Schweitzer nói, “từ ngày Peter Gill đến Charlottesville để lấy mẫu mô, ông ấy đã yêu cầu Viện Bệnh học Quân đội thực hiện một loạt xét nghiệm khác để xác minh những gì ông ấy đang làm. Gill muốn xác nhận điều này trước khi ông ấy đưa ra thông báo chính thức. Thực ra, ông ấy hy vọng sẽ có một cuộc họp báo chung với các nhà khoa học khác.” Trong cùng thời gian này, Schweitzer – cũng được Gill cổ vũ – sắp xếp một xét nghiệm thứ ba mô của Manahan với Tiến sĩ Mark Stoneking, chuyên gia về DNA ty thể tại Đại học Bang Pennsylvania. Thỏa thuận với AFIP cuối cùng đã được ký kết vào ngày 21 tháng 9, chỉ hai tuần trước buổi họp báo ở London. Susan Barritt, một nhà khoa học của AFIP, đã lái xe đến Charlottesville và thu thập hai bộ lát mô Anastasia Manahan, một cho AFIP và một cho Tiến sĩ Stoneking. Sau đó, Tiến sĩ Gill đã làm mọi thứ có thể để giúp AFIP tăng tốc tiến trình xét thử nghiệm. Thay vì để các nhà khoa học của chính phủ Hoa Kỳ chỉ làm việc với kết quả được công bố của mình, ông đã gửi đi tất cả các giao thức và mã số tới Maryland; cũng dữ liệu đó   đồng thời gửi đến Tiến sĩ Stoneking. Schweitzer rất đỗi vui mừng trước sự thể hiện một tinh thần hợp tác khoa học và hết sức tán thành đề xuất của Gill về việc được công bố chung các kết quả điều tra của họ

.☆  ☆  ☆

Maurice Remy vẫn muốn đóng vai trò chủ đạo trong việc giải quyết bí ẩn Anastasia. Sau khi Richard Schweitzer hỗ trợ ông vào tháng 6 đạt được thỏa thuận với Charles Ginther, Schweitzer và Charles Remy đã mất liên lạc với nhau. Tuy nhiên, Schweitzer và Gill nghe tin đồn rằng Remy đã ủy thác thực hiện thêm các xét nghiệm trên bản kính máu năm 1951, và Remy đã nhận được tin tức rằng cuộc họp báo của Gill được lên lịch vào ngày 5 tháng 10. Remy đã phản ứng với điều này theo hai cách: ông bắt đầu gây sức ép với Schweitzer để cho phép ông tham dự và tham gia vào cuộc họp báo, và ông đã chuẩn bị kế hoạch công bố thông tin mới mà Tiến sĩ Herrmann dường như đã thu thập được từ mẫu máu năm 1951.

Schweitzer chỉ chấp nhận một phần yêu cầu của Remy được tham gia cuộc họp báo ở London. Là người trả chi phí cho việc xét nghiệm của Gill, nên ông có quyền đưa ra quyết định này. “Tôi đã nói với ông ấy rằng tôi rất vui khi ông ấy đến,” Schweitzer nói. “Tôi nói với ông ấy là chúng tôi hoàn toàn có ý định thừa nhận ông ấy chính là người đầu tiên phát hiện ra mô tại Bệnh viện Martha Jefferson, và chúng tôi dự định sẽ nói về nhiều năm làm việc của ông ấy. Và tôi đã nói rằng mình sẽ thông báo ông ấy sẽ có mặt sau đó. Nhưng đó không phải là một cuộc họp báo chung.” Tuy nhiên, Remy không hề mong muốn một vai trò thứ yếu. Remy cảnh báo rằng nếu yêu cầu của ông không được đáp ứng, ông có thể sẽ công bố những phát hiện của mình trước ngày 5 tháng 10. Ông cho biết tờ London Sunday Times, tờ báo thường xuyên trả hàng ngàn bảng Anh để độc quyền các bài viết chất lượng cao, rất quan tâm việc này. Schweitzer và Gill không muốn thực hiện các thỏa thuận mà Remy yêu cầu.

Vào Chủ Nhật, ngày 2 tháng 10, tờ Sunday Times đã công bố tin giật gân: Anna Anderson đã bị “vạch mặt là kẻ lừa đảo của thế kỷ”, tờ báo cho biết. “Các xét nghiệm di truyền đã chứng minh không còn nghi ngờ gì nữa rằng Anna Anderson. . .  là một trong những kẻ lừa đảo lớn nhất mà thế giới từng biết đến…. Tin tức này xuất hiện vào cuối cuộc đua toàn cầu nhằm giải quyết một bí ẩn…. Kết quả hôm qua đã qua mặt một nhóm nghiên cứu Anh do Tiến sĩ Peter Gill dẫn đầu, người sẽ công bố phát hiện của mình vào thứ Tư….Sự tồn tại của mẫu vật phẩm được phát hiện bởi Maurice Philip Remy, một nhà sản xuất truyền hình người Đức, người đã chi 500.000 bảng Anh để tìm ra chìa khóa di truyền giúp mở khóa quá khứ của Anastasia.” Tờ Sunday Times đưa tin xét nghiệm này đã được thực hiện bởi Giáo sư Bernd Herrmann thuộc Viện Nhân chủng học thuộc Đại học Göttingen; ngoài ra, không có chi tiết khoa học nào khác. Về cơ bản, câu chuyện tương tự đã xuất hiện vào cuối tuần đó trên

tạp chí tin tức Đức Der Spiegel.

☆  ☆  ☆

Bộ phận còn lại của báo giới London phớt lờ tờ Sunday Times và chen chúc vào buổi họp báo của Tiến sĩ Gill. Richard và Marina Schweitzer ngồi trên bục cùng Tiến sĩ Gill và đồng nghiệp của ông, Tiến sĩ Kevin Sullivan. Đối diện họ ở hàng ghế đầu, Hoàng thân Rostislav Romanov, cháu trai của Nicholas II, ngồi cạnh người bạn Michael Thornton, người từng nắm giữ quyền luật sư cho Anna Anderson tại Anh. Ngồi cạnh Thornton là Ian Lilburne, vốn ủng hộ người tự xưng, và đã tham dự mọi phiên tòa xét xử căng thẳng tại Hamburg vào những năm 1960. Ngồi dựa vào tường bên là một người đàn ông cao lớn, mặt trắng bệch, đeo kính cận với mái tóc vàng hoe vuốt keo. Ông ta là Maurice Philip Remy.

Schweitzer giới thiệu bản thân và vợ mình, và trước hết, ông ghi nhận Remy là người đã khám phá ra các mẫu mô của Bệnh viện Martha Jefferson. Sau đó, với sự hỗ trợ của ảnh chụp và biểu đồ được chiếu lên màn hình phía sau, Peter Gill mô tả những gì ông đã làm: ông đã chiết xuất cả DNA nhân và DNA ty thể từ mô Charlottesville (mà ông luôn nói một cách cẩn thận, “được cho là lấy từ Anna Anderson”). Ông đã so sánh hồ sơ DNA của mô Charlottesville với hồ sơ DNA được cho là của Sa hoàng và Hoàng hậu (lấy từ hài cốt Ekaterinburg), với mẫu máu do Hoàng tế Philip hiến tặng, và với mẫu máu lấy từ một nông dân người Đức tên là Karl Maucher, cháu trai của Franziska Schanzkowska. Sử dụng kỹ thuật lặp lại nối tiếp ngắn trên DNA hạt nhân, Gill cho biết ông xác định rằng “nếu chấp nhận những mẫu này là của Anna Anderson, thì Anna Anderson không thể có quan hệ họ hàng với Sa hoàng Nicholas hoặc Hoàng hậu Alexandra.” Gill sau đó so sánh DNA ty thể từ mô với trình tự DNA thu được từ Hoàng tế Philip; nếu Anna Anderson là Nữ Đại Công tước Anastasia, trình tự DNA ty thể của bà sẽ trùng khớp với Philip. Trong trường hợp này, tại một vùng siêu biến đổi đặc trưng, ​​có sáu sự khác nhau về cặp bazơ (base pair) . Điều này đủ để Gill kết luận rằng “mẫu vật được cho là đến từ Anna Anderson không thể liên quan đến họ hàng bên ngoại của Hoàng hậu hoặc Hoàng tế Philip. Điều đó là chắc chắn.” Cuối cùng, Gill đã so sánh hồ sơ DNA ty thể của mô Charlottesville với mô của cháu trai Franziska Schanzkowska, Karl Maucher. Ông đã đạt được “một sự trùng khớp 100%, một sự đồng nhất tuyệt đối.” Vẫn thận trọng, Gill nói, “Điều này cho thấy Karl Maucher có thể là họ hàng của Anna Anderson.”

Tại buổi họp báo, Peter Gill không hề nói thẳng rằng Anna Anderson không phải là Nữ Công tước Anastasia và rằng bà là Franziska Schanzkowska. Ông giải thích rằng mình đã sử dụng cơ sở dữ liệu của riêng mình gồm 300 trình tự gen người Caucasus (người miền Nam nước Nga) cùng với các trình tự DNA bổ sung do AFIP và Mark Stoneking cung cấp. Ông nói rằng mặc dù ông nhận thấy hồ sơ DNA của Maucher và Anderson là giống hệt nhau, nhưng không tìm thấy hồ sơ nào tương tự trong cơ sở dữ liệu của mình. Do đó, ông nói, khả năng Anna Anderson không phải là thành viên của gia đình Schanzkowska là ba trăm phần một, thậm chí có thể còn hơn.*

Ghi chú:

*  Ngôn ngữ của các nhà khoa học, thận trọng và đầy rẫy những từ hạn định, thường đi lùi lại đến mục tiêu của nó. Vì vậy, trong trường hợp này, Gill thực sự đã nói, “Cơ hội tìm thấy hồ sơ trùng khớp nếu Anna Anderson và Karl Maucher không có quan hệ họ hàng là ít hơn một phần ba trăm.” Sau đó, trong báo cáo đăng báo của mình, Gill đã nói thẳng hơn: “Phát hiện này ủng hộ giả thuyết rằng Anna Anderson và

Franziska Schanzkowska

là cùng một người.”

Các nhà báo còn đặt ra những câu hỏi khác. Gill được hỏi liệu ông có chắc chắn mẫu mô mà ông xét nghiệm là của Anna Anderson không. Ông trả lời thận trọng: “Tôi không thể nói rõ về quy trình tại Bệnh viện Martha Jefferson”, ông nói. “Nhưng

khi tôi ở đó, họ đã cho tôi xem bằng chứng tài liệu  khá tốt; các con số trên khối sáp khớp hoàn hảo với các con số trên hồ sơ bệnh án. Ông được hỏi liệu ông có nghĩ rằng việc phân tích DNA là hoàn hảo hay không. “Một kỹ thuật luôn luôn chỉ tốt tùy người sử dụng nó”, ông nói. “Nhưng miễn là bạn luôn đặt những phát hiện của mình vào đúng bối cảnh, thì đúng là nó sẽ không thể sai lầm.” Ông được yêu cầu so sánh công trình của mình với các nghiên cứu đã thực hiện ở Đức. “Khi tôi so sánh kết quả của chúng tôi với kết quả của họ, chúng” – Gill dừng lại- “khác nhau. Và từ đó tôi kết luận rằng mẫu mà tôi phân tích và mẫu mà họ phân tích gần như chắc chắn đến từ những người khác nhau.”

Đây là một bất ngờ. Ngay lập tức, Michael Thornton đứng dậy và nhìn chằm chằm vào Maurice Remy ở phía bên kia phòng. Thornton là bạn của Richard Schweitzer và chưa từng đánh giá cao nỗ lực của Remy nhằm hạ thấp nghiên cứu và buổi họp báo của Tiến sĩ Gill. Việc Gill tiết lộ rằng DNA chiết xuất từ ​​mẫu máu của Remy không khớp với DNA chiết xuất từ ​​mô Charlottesville đã chứng tỏ, Thornton tuyên bố, “sự thật là mẫu máu được sử dụng cho Der Spiegel và Sunday Times là giả. Nó không phải của Anna Anderson.”

Remy, khuôn mặt biến sắc, đứng lên để bảo vệ kết quả xét nghiệm của mình và mẫu máu của ông ta. Rõ ràng, trước khi bay đến London, ông đã biết rằng hồ sơ DNA mà nhà khoa học của ông thu thập được khác với hồ sơ của Peter Gill. “Tôi không muốn làm phiền quý vị bằng những vấn đề về việc mẫu máu có đúng hay không”, ông nói với khán giả. “Chúng tôi đã làm việc đúng cách. Tôi nghĩ cách tốt nhất bây giờ là để các nhà khoa học giải quyết. Khi rời khỏi Đức ngày hôm qua, các nhà khoa học của tôi đã nói với tôi rằng có mười lý do khiến DNA có thể khác nhau. Một có thể là

nguồn gốc [chuỗi hành trình giao nhận] của mẫu và chín khả năng khác

có thể nằm trong việc xét nghiệm các mẫu. Tôi là một người trung gian giữa các nhà khoa học và chúng tôi sẽ làm rõ việc đó. Nhưng với tôi thì không có nghi ngờ về nguồn gốc của mẫu máu mà chúng tôi đã sử dụng.”

Thornton vẫn kiên trì. “Vậy tại sao anh lại có một DNA khác?” Ông hỏi.

“Tôi không phải là nhà khoa học, nên tôi không đúng là người có thể trả lời câu hỏi này,” Remy nói, “nhưng chúng tôi sẽ cố gắng giải quyết. Cuối cùng chúng ta sẽ biết thôi. Chúng tôi sẽ giao nó cho các nhà khoa học. Chúng tôi không có gì phải giấu cả. Chúng ta sẽ trình bày tất cả kết quả vào phút cuối. Chúng sẽ được công bố.”

“Chúng tôi rất mong chờ điều đó,” Thornton nói một cách bình tĩnh và ngồi xuống.

Khi buổi họp báo kết thúc, nhiều nhà báo vẫn ở lại phỏng vấn các nhân vật chính. Schweitzer nói với một nhóm rằng mặc dù ông chấp nhận tính khoa học về

các phát hiện của Tiến sĩ Gill, nhưng nó “trái ngược với kinh nghiệm lý trí của tất cả những người quen biết Anna Anderson, từng nói chuyện với bà và sống với bà, để có thể tin rằng bà là một nông dân Ba Lan.”

Richard và Marina Schweitzer

Prime Alexis Scherbatow

Charlottesville, ngày 21 tháng 6 năm 1994, Tiến sĩ Gill (đeo kính) đặt mẫu mô của Anna Anderson vào túi để chuyển về Anh. Ông được hỗ trợ bởi kỹ thuật viên Betty Eppard và Tiến sĩ R. Hunt Macmillan, nhà bệnh học của bệnh viện quan sát.

Ed Deets (trái) và Matthew Murray đứng nhìn Tiến sĩ Gill làm việc.

Bảy ông hoàng Romanov ở Paris, 1992. Trái qua phải: Nicholas, Dimitri, Michael, Alexander, Andrew, Rostislav, Nikita.

18 Người thông minh nhất trong bốn đứa trẻ

Thắng rồi! Anna Anderson bị loại! Phe ủng hộ Anna đã bị đánh bại!” Sir Brian McGrath, người đang ở cùng Hoàng tế Philip tại Sandringham khi tin tức được công bố, reo lên phấn khởi. “Đã kết thúc rồi,” Hoàng thân Rostislav Romanov ở London tuyên bố. “Thật đúng lúci,” Hoàng thân Nicholas Romanov ở Thụy Sĩ nói. Không ai hạnh phúc hơn Hoàng thân Alexis Scherbatow. “Tôi đã đúng,” ông vui mừng ở New York. “Ngay từ đầu tôi đã biết bà ta là kẻ lừa đảo.”

Mặt khác, những người ủng hộ Anna Anderson và bạn bè của Anastasia Manahan đều bàng hoàng, thất vọng và không thể tin nổi. “Tôi đã biết bà ấy mười hai năm rồi,” Peter Kurth, tác giả cuốn Anastasia: Bí ẩn Câu Đố Của Anna Anderson, nói. “Tôi đã bị cuốn vào câu chuyện của bà ấy gần ba mươi năm. Đối với tôi – không thể chỉ vì một số xét nghiệm – mà ngày hôm nay tôi phải buột miệng, ‘Ồi, tôi đã sai.’ Chuyện không đơn giản như vậy. Tôi nghĩ thật đáng tiếc khi một huyền thoại vĩ đại, một cuộc phiêu lưu kỳ thú, một câu chuyện đáng kinh ngạc đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người, bao gồm cả tôi, lại đột nhiên bị thu nhỏ lại thành một chiếc đĩa thủy tinh nhỏ bé.”

Brien Horan, một luật sư ở Connecticut, lần đầu gặp Anna Anderson vào năm 1970 và sau đó đã đưa ra một hồ sơ chưa từng được công bố về tất cả các bằng chứng, cả ủng hộ lẫn phản đối, đã tự nhận mình “sửng sốt” trước danh tính Schanzkowska. “Xin hãy thứ lỗi cho tôi,” ông nói. “Tôi mới biết về kết quả Schanzkowska quá gần đây đến nỗi, sau ngần ấy năm, tôi gần như không thể xử lý thông tin này. Nhưng không thể nào một nông dân Ba Lan của những năm 1920, rất lâu trước khi truyền hình khiến chúng ta trở nên giống nhau đến vậy, có thể trở thành người phụ nữ này. Tôi sẽ đỡ phải bận tâm hơn nhiều nếu họ chỉ đơn giản phát hiện ra rằng bà ấy không phải là Anastasia. Nhưng việc họ nói bà ấy là một nông dân Ba Lan, thì tôi khó mà chấp nhận được.”

Richard và Marina Schweitzer, giống như Brien Horan, đã từ chối chấp nhận danh tính Schanzkowska. “Tôi chắc chắn một điều,” Schweitzer nói ngay sau vụ họp báo ở London, “Anastasia không phải là một nông dân Ba Lan.” Schweitzer nói rõ rằng ông không phản bác kết luận của Peter Gill rằng mẫu mô Charlottesville mà Gill đã xét nghiệm không liên quan gì đến Hoàng hậu Alexandra và có thể có liên quan đến gia tộc Schanzkowska. Thay vào đó, ông phản bác tính xác thực của các mẫu mà Gill đã thử nghiệm.

“Nói rằng Gill đúng, nhưng Anna Anderson không phải là Schanzkowska, có nghĩa là mô được xét nghiệm không phải của Anna Anderson,” Schweitzer giải thích khi ông vẫn còn ở London. “Giờ đây, chúng tôi cảm thấy chắc chắn đã có một hình thức thao túng hoặc thay thế nào đó. Cụ thể, điều đó có nghĩa là bằng cách nào đó, ai đó đã xâm nhập và tráo đổi hoặc thay thế mô tại Bệnh viện Martha Jefferson. Điều đầu tiên tôi sẽ làm là quay lại bệnh viện và lấy tài liệu về tất cả các quy trình của họ: cách thức bệnh viện lưu giữ hồ sơ của mình, mức độ bảo đảm về hệ thống an ninh của họ, mức độ chắc chắn rằng nó không thể bị xâm nhập.

Penny Jenkins, người chịu trách nhiệm lưu giữ hồ sơ bệnh án của Bệnh viện Martha Jefferson, bao gồm

các mẫu máu và mô, rất kính trọng Richard Schweitzer, cũng như ông đã kính trọng bà. Biết rằng ông đang nghi ngờ vào khả năng có ai đó thay thế mô tại bệnh viện, bà đã gọi điện cho ông và nói: “Điều đó là không thể, và đây là lý do.” Bà giải thích cho ông chi tiết quy trình lưu trữ và tiếp cận vật phẩm hết sức cẩn mật, nhưng bà vẫn không tin là ông ta bị thuyết phục. Cũng dễ hiểu thôi. Ông ta và vợ đã tốn bao nhiêu công sức và tiền bạc vào việc hiện thực hóa niềm tin mãnh liệt của mình vào nhân thân của người tự xưng bí ẩn, nên không dễ dàng chấp nhận một kết quả quá phũ phàng.

☆  ☆  ☆

Trong thời gian ở London, Richard Schweitzer đã biết được kết quả của hai xét nghiệm DNA khác, một trên mô, một trên tóc, cả hai đều được cho là của Anastasia Manahan. Cả hai kết quả càng gây thêm thất vọng cho Schweitzer. Báo cáo xét nghiệm mô đến từ Viện Bệnh học Lực lượng Vũ trang. Các nhà khoa học ở đó đã chiết xuất DNA ty thể từ mẫu mô mà Susan Barritt đã mang từ Charlottesville đến Bethesda. Hồ sơ này được so sánh với hồ sơ Hoàng tế Philip do Peter Gill công bố. Kết quả cũng giống như Gill: không có sự trùng khớp. Do đó, mô Charlottesville của AFIP, giống như của Gill, đã bị loại khỏi mối quan hệ với Hoàng tế Philip và Hoàng hậu Alexandra. Viện đã không so sánh với hồ sơ Ba Lan thu thập được từ Karl Maucher. Do đó họ không thể báo cáo người cho mô  có thể là ai, mà chỉ báo cáo bà ta không phải là ai.

Một nguồn đáng ngạc nhiên khác xác nhận kết quả của Gill. Susan Burkhart, 31 tuổi, giám sát viên của Blue Cross-Blue Shield tại Durham, Bắc Carolina, đã bị cuốn hút bởi bí ẩn Anastasia từ năm 12 tuổi. Năm 1992, khi biết thư viện lớn của John Manahan được bán cho một hiệu sách quý ở Chapel Hill, cô bắt đầu dành thời gian ở tầng hầm của cửa hàng, lục tung hàng trăm hộp sách cũ. Một ngày nọ, chủ cửa hàng, Barry Jones, phát hiện một trong những hộp đó chứa một phong bì mà Manahan đã viết bằng bút chì: “Tóc của Anastasia”. Bên trong là một búi tóc rối bù, dường như được lấy ra từ một chiếc lược. Tóc có màu “muối tiêu với vài sợi màu nâu đỏ” và, đáng chú ý là, vẫn còn nang ở chân tóc.

Burkhart, vốn là vợ một nhà nghiên cứu DNA, hiểu rõ tầm quan trọng của nang tóc nên đã mua phong bì và nội dung bên trong với giá 20 đô la. Cuối cùng, Peter Kurth đã giới thiệu Burkhart với Syd Mandelbaum, một người đam mê DNA, và Mandelbaum đã sắp xếp cho Tiến sĩ Mark Stoneking tại Đại học Penn State xét nghiệm DNA từ tóc.

Vào ngày 7 tháng 9 năm 1994, Susan Burkhart đã gửi 6 sợi tóc đến Stoneking. Ông đã trích xuất được DNA ty thể và

xác nhận rằng nó có cùng trình tự DNA với trình tự thu được từ mẫu mô Charlottesville do Peter Gill thực hiện. Stoneking sau đó so sánh hồ sơ thu được từ tóc với hồ sơ nhà Hesse đã được công bố do Peter Gill thực hiện từ mẫu máu do Công tước xứ Edinburgh (tức Hoàng tế Philip) cung cấp. Stoneking phát hiện ra rằng hai mẫu này không khớp nhau; do đó, vì không có quan hệ họ hàng với Hoàng tế Philip, chủ nhân của mái tóc không thể có quan hệ họ hàng với Hoàng hậu Alexandra. Stoneking kết luận rằng “nếu các mẫu tóc là của người tự xưng Anna Anderson, thì phân tích này chỉ ra rằng bà ấy không thể là Nữ Đại Công tước Anastasia.” *

Ghi chú:

*   Mark Stoneking đã không xét nghiệm mẫu mô Charlottesville đã được gửi cho ông. Sau khi Tiến sĩ Gill và AFIP đều đưa ra kết quả tương tự, Stoneking đã khuyên Richard Schweitzer rằng xét nghiệm thứ ba trên cùng một mô sẽ khó có thể cho ra kết quả khác. Mô này được lưu giữ trong phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Stoneking, được bảo quản và đông lạnh, để sử dụng cho các nghiên cứu trong tương lai.

Kết quả xét nghiệm mẫu tóc của Stoneking đã bảo đảm đáng kể độ chính xác của xét nghiệm DNA của Peter Gill. Viện Bệnh học Quân đội đã sử dụng cùng một nguồn, mô Charlottesville, và thu được kết quả tương tự; Mark Stoneking, sử dụng một nguồn khác, cũng thu được cùng trình tự DNA và cùng kết quả.

☆  ☆  ☆

Franziska Schanzkowska, người phụ nữ đã dành hơn 60 năm tự xưng là Nữ Đại Công tước Anastasia, thực sự là ai? Cô sinh năm 1896 tại tỉnh Posen của Phổ, giáp biên giới với Ba Lan, lúc đó là một phần của Đế quốc Nga. Hai trăm năm trước, gia đình cô thuộc tầng lớp quý tộc Ba Lan bậc thấp, nhưng đến cuối thế kỷ 19, gia đình cô chuyển sang làm nông. Cha của Franziska, một người nghiện rượu nghèo khó, qua đời khi các con còn nhỏ. Tại ngôi làng nơi cô lớn lên, Franziska luôn khác biệt và cô độc. Cô không kết bạn, và đặc biệt cố gắng tránh xa các chị em bằng cách cư xử theo kiểu mà họ cho là kiểu cách thượng lưu. Vào mùa gặt, khi cả làng ra đồng làm cỏ khô, Franziska thường nằm dài trên xe đẩy đọc sách lịch sử.

“Cô Franziska của tôi là người thông minh nhất trong số bốn đứa trẻ,” Waltraud Schanzkowska, một cư dân Hamburg, cho biết. “Cô ấy không muốn bị chôn vùi trong một thị trấn nhỏ bé, đơn điệu. Cô ấy muốn bước ra thế giới, trở thành một nữ diễn viên – một điều gì đó đặc biệt.” Năm 1914, ngay trước khi Chiến tranh Thế giới thứ nhất bùng nổ, Franziska, lúc đó mới 18 tuổi, rời khỏi Ba Lan đến Berlin. Cô làm bồi bàn, gặp một chàng trai trẻ và đính hôn. Trước khi cô kịp kết hôn, vị hôn phu của cô đã bị gọi nhập ngũ. Franziska bắt đầu làm việc tại một nhà máy sản xuất đạn dược. Năm 1916, chàng trai trẻ đã hy sinh ở mặt trận phía Tây. Ngay sau đó, Franziska để tuột một quả lựu đạn khỏi tay trên dây chuyền lắp ráp. Nó phát nổ gần đó, những mảnh đạn gây ra những vết thương trên đầu và các bộ phận khác trên cơ thể cô, đồng thời nổ banh ruột một quản đốc, và ông ta chết ngay trước mắt cô. Cô được đưa đến một viện điều dưỡng, nơi các vết thương trên cơ thể cô đã lành lại nhưng cú sốc vẫn còn đó. Franziska được tuyên bố “chưa khỏi bệnh hẳn, nhưng không nguy hiểm”, và được xuất viện. Cô được bà Wingender nhận nuôi, gần như một hành động từ thiện, và bà đã dành cho cô một phòng riêng. Không thể làm việc lâu dài, Franziska phải ra vào viện điều dưỡng; giữa những lần như vậy, cô lại nằm liệt giường tại căn hộ của gia đình Wingender, than phiền về chứng đau đầu, phải uống thuốc và đọc sách lịch sử mượn từ thư viện địa phương. Vào tháng hai năm 1920, người anh trai yêu quý của cô, Felix, nhận được tin nhắn cuối cùng từ cô. Ngày 17 tháng 2 năm 1920, cô biệt tăm.

☆  ☆  ☆

Theo Peter Gill, DNA là bất khả sai lầm, và do đó chúng ta biết rằng Cô gái Vô danh, Anna Tschaikovsky, Anna Anderson và Anastasia Manahan đều tiến hóa từ Franziska Schanzkowska. Nguồn gốc gia đình Ba Lan của cô giải thích cho sai sót cốt lõi trong lời tự xưng của cô: đó là khả năng hiểu được tiếng Nga nhưng không nói được như người bản xứ. Tuy nhiên, đó là một màn trình diễn xuất sắc đáng kinh ngạc. Gần như chắc chắn, cô ấy không phải là một kẻ mạo danh. Cô ấy đã ở trại tâm thần Dalldorf hai năm; cô ấy rất giống một trong các cô con gái của Sa hoàng; mọi người xung quanh muốn tin cô ấy. Sau đó, cô ấy ra ngoài và sống giữa những người di cư Nga. Đây là một cuộc sống mới thú vị. Mọi người chú ý đến cô ấy; một số cúi ​​chào và rồi gọi cô là Công nương. Theo thời gian, tâm trí cô đã hấp thụ danh tính thay thế này và đã biến đổi con người cô.

Sau buổi họp báo của Peter Gill, một số người ủng hộ Anna Anderson cho rằng có lẽ bà không phải là con gái của Sa hoàng, nhưng bà cũng không thể nào là một nông dân Ba Lan được. Tuy nhiên, nhiều nữ diễn viên chuyên nghiệp nổi tiếng, xuất thân từ những gia đình bình dị, đã thuyết phục khán giả bằng cách vào vai những quý bà quyền quý một cách xuất thần.

Một quý bà cao quý không nhất thiết phải là một người phụ nữ có dòng dõi lâu đời và học vấn nâng cao; bà ấy có thể là người đã quen với một môi trường nhất định trong một thời gian dài và tự tin vào vị trí của mình. Anna Anderson đã có 63 năm để học hỏi vai diễn này.

Bà có một cá tính mạnh mẽ và dứt khoát, và bà tin chắc vào vai trò phù hợp mà mình đã tìm thấy. Ngay cả đối thủ của bà, Tiến sĩ Gunther von Berenberg-Gossler, người đã phản đối tuyên bố của bà trong nhiều năm tại các tòa án Đức, cũng phải bày tỏ sự thán phục  đối với phẩm chất “phi thường” đó và “thành tựu trọn đời” của bà. “Hãy chuẩn bị tinh thần,” ông nói với một chàng trai trẻ sắp gặp bà lần đầu. “Cô ấy sẽ chinh phục được anh. Cô ấy có sức gợi mở lớn nhất trong số những người tôi từng gặp.” Thực tế, sau những năm tháng đầu tiên, bản thân bà chưa bao giờ cố gắng thuyết phục người khác về nhân thân của mình. Thay vào đó, chính những người khác đã ủng hộ bà, đưa yêu sách của bà ra tòa, và yêu cầu thế giới phải công nhận bà.

Giờ đây, hơn một thập kỷ sau khi bà qua đời, bí ẩn về danh tính của bà đã được giải đáp. Người phụ nữ được kéo lên từ kênh đào Berlin không phải là Nữ Đại Công tước Anastasia; bà là một kẻ mạo danh với ngoại hình giống hệt người phụ nữ trẻ đã chết trong căn hầm ở Ekaterinburg năm 1918. Tuy nhiên, cuộc đời của bà thật phi thường. Nếu ngày xưa, bà là một công nhân nhà máy, bà đã trở thành một công chúa trong tâm trí của chính mình và những người ủng hộ mình. Diễn xuất của bà, vẫn còn sống động đến mức nhiều người không thể quên, đã tô điểm thêm sắc màu cho thế kỷ XX. Nhiều đại công tước và nữ đại công tước thực thụ đã sống sót sau cuộc cách mạng, rồi sau đó sống và chết trong sự lặng lẽ. Trong bối cảnh đó, chỉ có một phụ nữ còn được nhớ đến: Anna Anderson.

Dịch xong ngày 14 tháng 10 năm 2025